Kültür Sanat

Bu akşam Prizren Kültür Evi’nde, genç yan flüt sanatçısı Berra Kruemali solo konseriyle sanatseverlerle buluştu. "Lorenc Antoni" Müzik Lisesi 12. sınıf öğrencisi olan Kruemali, yoğun ilgi gören konserde teknik becerisi ve güçlü müzikal ifadesiyle dinleyicilerin gönlünü fethetti. Klasik müzik dünyasının önemli bestecilerine ait eserleri büyük bir ustalıkla seslendiren genç sanatçı, izleyicilerden tam not aldı. Konserde Kruemali, öğretmeni Kaltrina Krasniqi’nin rehberliği ve piyanist Ilirjana Rekathati’nin eşliğiyle sahne aldı. Gecenin özel konuğu olarak sahneye çıkan bale sanatçısı Ulpiana Gërmizaj ise performansıyla geceye ayrı bir renk kattı. Kosova Bölgesel Kalkınma Bakanı ve Kosova Demokratik Türk Partisi Genel Başkanı Fikrim Damka, konser öncesi yaptığı açıklamada, Berra’nın azmi ve başarılarıyla geleceğe umut verdiğini belirterek, genç sanatçıya her zaman destek vermeye hazır olduklarını ifade etti. Konser sonunda sahnede çiçeklerle kutlanan Berra Kruemali, kendisine 10 yıldır rehberlik eden hocası Kaltrina Krasniqi’ye teşekkür ederek, onunla sahneyi paylaşmanın kendisi için büyük bir onur olduğunu dile getirdi. Berra Kruemali, Balkan ülkeleri arasında düzenlenen yan flüt yarışmasında üst üste iki yıl Balkan birinciliği kazanarak adından söz ettirdi. Kruemali, Kosova Türk Sanatçılar Derneği’nin geleneksel 2024 Yılı Sanatçısı Ödülüne da layık görüldü. Bugüne dek birçok konser veren ve çeşitli yarışmalarda ödüller kazanan Kruemali, müzik kariyerine emin adımlarla devam ediyor.  

Dünyaca ünlü Kosova asıllı şarkıcı Dua Lipa, 1-3 Ağustos tarihleri arasında Priştine’de düzenlenecek olan Sunny Hill Festivali 2025’e katılacağını resmen duyurdu. Haberi, 87,4 milyon takipçisi bulunan Instagram hesabından paylaşan Lipa, “Sunny Hill Festivali'nde görüşmek üzere” ifadelerini kullandı. Sunny Hill, her yıl Priştine'de düzenlenen uluslararası bir müzik festivali olarak biliniyor. Festival, ilk kez 2018 yılında Dua Lipa ve babası Dukagjin Lipa tarafından hayata geçirildi. Festival, Arnavut kültürünü ve müziğini dünya sahnesine taşımayı hedeflemesinin yanı sıra uluslararası sanatçılara da Kosova’da sahne alma fırsatı sunuyor.

(“Kalem Altında İnsan Kırılımaları”-Refki Taç, İmza Yayınevi, Kitap Dizisi 83, roman, 478 sf. Kapak, grafik: Rengin Rifat, Prizren / Kosova, 2025) Üç dört yıldır “Kosova İmza”  Dergisinde tefrika edilen Refki Taç’ın “Kalem Altında İnsan Kırılmaları” romanı şimdi de kitap olarak elimizde… Eseri hakkında yazar Refki Taç şu ifadelerde bulunuyor: “Bosna Savaşı izlerini takiben, barışın durduğu harbin yansımalarını aydınlatmaya yönelik, Lahey’de, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinde tecavüze uğramış bir mağdurun anlatılarından esinlenerek kaleme alınan bir oluşumdur. Savaş bitiminin muhasebesi, insanların yok olmalarını sayısalda, yaralıları rakamlarda, yanan yıkılanları numaralarda göstererek tarihe malzeme göstermekle, maziye gömmeye getirilir. Savaşın oluşturduğu görülmez yaralar, kanayan yüreklerin ölüme yalvarışlar, dayanılması zor olan acıları günbegün yaşama zorunluluğu, hayata kaldıklarını ‘bin pişman’ eden hadiseler genelde hesaba katılmaz. Roman, hesaba katılmayan ancak savaş izlerini tüm boyutlarıyla en ağır biçimde yaşamaya mahkûm kalanları dilendirmeye çalışmaktadır. Savaşta can vermeyen lakin bütün hayatı öldürülen, yarasına merhem bulunmayan, bir ömür cehennem ateşini yaşamaya mecbur kalan, ölüme hasret duyan bir olayı işleme gayretidir.” Hayırlı, uğurlu olsun…

Kültür-sanat alanındaki çalışmalarıyla tanınan tiyatro sanatçımız Sonay Buş, bu yıl ilki düzenlenen 1. Uluslararası Afyonkarahisar Kocatepe Tiyatro Festivali’nde Kosova’yı başarıyla temsil etti. 29 Nisan – 3 Mayıs tarihleri arasında Afyonkarahisar’da düzenlenen festivale Türkiye’nin dört bir yanından tiyatro toplulukları katılırken, Özbekistan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden ekipler de yer aldı. Kosova’yı ise Sonay Buş, yöneticisi olduğu Art Theatre adına temsil etti. Festivalin öne çıkan etkinliklerinden biri olan “Bu Topraklarda Tiyatro Yapmak” başlıklı ustalarla söyleşi oturumunda moderatörlük yapan Buş, Erhan Yazıcıoğlu, Tarık Papuççuoğlu, Ali Düşenkalkar (Bursa BŞB Şehir Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni), Hasan Hüseyin Elmas (Afyonkarahisar Belediye Şehir Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni) ve Metin Güler (Ege Tiyatrolar Birliği Başkanı) gibi Türk tiyatrosunun usta isimleriyle aynı sahnede yer aldı. “Böylesi değerli isimlerle aynı platformda bulunmak benim için hem bir onur hem de büyük bir öğrenme fırsatıydı” diyen Buş, söyleşide moderatörlük yapmaktan büyük mutluluk duyduğunu ifade etti. Festival süresince aktif görevler üstlenen Buş, ayrıca “Oyunculukta Duyumsama” başlıklı bir atölye çalışması gerçekleştirdi. Atölyeye Afyonkarahisar Belediye Şehir Tiyatrosu oyuncularının yanı sıra Türkiye'nin farklı şehirlerinden gelen tiyatro sanatçıları da katıldı. Buş, genç oyuncularla deneyimlerini paylaşarak Kosova’daki tiyatro çalışmaları hakkında bilgi verdi. Prizren’deki kültürel hareketlilik, gençlerle gerçekleştirdiği projeler ve Kosova’daki sahne üretimi üzerine çeşitli platformlarda görüşlerini paylaşan Buş, festivale dair değerlendirmesinde şu ifadelere yer verdi: “Sanat evrenseldir. Bu tür festivaller sadece oyun sahnelemek değil, kültürler arası bağlar kurmak açısından da büyük önem taşıyor.” Festivalin ilk kez düzenlenmesine rağmen yüksek bir organizasyon başarısı gösterdiğini vurgulayan Sonay Buş, “Ekip harika bir iş çıkardı. Sanat adına böylesine değerli bir buluşmaya ev sahipliği yapan herkese, tüm festival çalışanlarına ve emeği geçenlere teşekkür ediyorum.” diyerek sözlerini tamamladı.

Tiran Üniversitesi Tarih ve Filoloji Fakültesi Türk Dili Bölümü’nde düzenlenen "Balkanlarda Türk Edebiyatı – Prizren’den Şiirsel Sesler" panelinde Türkçe adeta yankılandı. Etkinlik, 2 Mayıs 2025 tarihinde Türk Dili Bölümü kütüphanesinde gerçekleştirildi. Panel, Türk Dili Bölümü Sorumlu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Xhemile Abdiu’nun davetiyle gerçekleşti. Kosova Türk Yazarlar Derneği Başkanı Zeynel Beksaç ve dernek üyeleri İskender Muzbeg, Aziz Serbest ve Dr. Taner Güçlütürk’ün konuk olduğu etkinliğe, bölüm öğretim üyeleri ve çok sayıda öğrenci katıldı. Açılış konuşmasını yapan Doç. Dr. Xhemile Abdiu, Kosovalı edebiyatçıları tanıtarak özgeçmişlerini paylaştı ve konuşmasında şu ifadelere yer verdi: “Balkan Türk Edebiyatı’nı yakından takip ediyoruz. Balkanlar’daki ülkeler arasında Türkçe edebiyatı kesintisiz sürdüren Kosovalı şair, yazar ve tiyatrocuların varlığı bizler için çok kıymetli. Ortak kültürümüze Türkçeyle hizmet ediyoruz ve bu kültürel bağı şiirle daha da pekiştiriyoruz. Sizleri burada ağırlamaktan mutluluk duyuyoruz.” Toplantıya katılan bölüm akademisyenleri, Kosova’da Türkçe edebiyat eserlerini vermeye sürdüren yazar ve şairlerin takdiri hak ettiğini vurgulayarak, bu çalışmaların Türk sanat ve kültürüne büyük katkılar sağladığını dile getirdiler. Kosovalı edebiyatçılar konuşmalarında ortak medeniyet değerleri etrafında buluşmanın anlamına değinirken, Tiran Üniversitesi’nde Türkçe öğrenen öğrencilerle bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadıklarını ifade ettiler. Zeynel Beksaç, İskender Muzbeg, Aziz Serbest ve Dr. Taner Güçlütürk, kendi şiirlerinden örnekler okuyarak dinleyicilerden büyük ilgi gördü. Panel sonunda bölüm öğrencilerinden Bega Dançevska, Fyodina Keçi, Sonila Tratzi ve Sara Koalup’un okuduğu şiirler ve yönelttikleri sorular, konuk yazarlar tarafından memnuniyetle yanıtlandı. Etkinliğin sonunda Dr. Xhemile Abdiu, benzer bir programın Prizren’de de düzenlenmesini arzu ettiklerini ve bu kültürel iş birliğinin sürdürülmesini istediklerini vurguladı. Karşılıklı kitap takdimi ve hatıra fotoğraflarının ardından, TİKA tarafından yenilenen derslikler gezilerek etkinlik sona erdi. Aziz SERBEST  

Kosova Kültür, Gençlik ve Spor Bakanı Hajrulla Çeku, bugün  yapımı devam eden Mamuşa Kültür Merkezi’ni ziyaret etti. Bakan Çeku’ya bu ziyaretinde Mamuşa Belediye Başkanı Abdülhadi Krasniç eşlik etti.  Çeku ve Krasniç birlikte  Kültür Merkezindeki çalışmaları inceledi ve yıl sonuna kadar sürecek inşaat çalışmalarını değerlendirdi. Mamuşa Belediye Başkanı Krasniç, belediye olarak inşasını başlattıkları en büyük projelerden biri olan Gençlik ve Kültür Merkezi’ni çok hızlı bir şekilde tamamlayıp hizmete vereceklerini belirtti.  Desteklerinden dolayı Bakan Çeku’ya teşekkür eden Krasniç, Mamuşa'ya yakışan projeler üretmeye devam ettiklerini vurguladı. 

Türkiye’nin Edirne şehrinde bu yıl 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları Balkan ülkelerinden çocukları bir araya getirdi.  7 farklı ülkeden gelen çocuklar, tüm Dünya çocuklarına armağan edilen 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları münasebetiyle Edirne'de buluştu. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dolayısıyla Edirne'nin dört bir yanını bayram coşkusu sardı.  Kuzey Makedonya, Bulgaristan, Yunanistan, Moldova, Kosova, Arnavutluk, Sırbistan, ve Türkiye’den çok sayıda çocuk, yöresel kıyafetleri ile Edirne'de bir araya geldi. Edirne Valisi Yunus Sezer, dünya çocuklarını makamında ağırladı. Bu yılki 23 Nisan  kutlamalarında Priştine’nin “Elena Gjika” İlköğretim Okulundan 15 öğrenci Kosova’yı Türkiye-Edirne’de temsil etti  Bu yılki kutlamada “Elena Gjika” okulu öğrencileri geleneksel kıyafetlerini tanıttılar ve halk oyunlarından örnekler sundular.

Vıçıtırın’da, “Çeşme” Derneği’nin 20. kuruluş yıldönümünü kutlamak amacıyla düzenlenen konser, yoğun katılımla büyük bir coşkuya sahne oldu. Anlamlı geceye siyasetten diplomasiye, yerel yönetimlerden sivil toplum kuruluşlarına kadar pek çok önemli isim katıldı. Etkinliğe; KDTP Genel Başkanı ve Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka, Milletvekili Fidan Brina Jılta, Türkiye Cumhuriyeti Priştine Büyükelçisi Tunç Angılı, TİKA Koordinatörü Fulya Aslan, Maarif Okulları Müdürü Nedim Aslan, Vıçıtırın Belediye Başkanı Ferit İdrizi, Vıçıtırın Şube Başkanı Ergin Bunjak, Prizren Belediye Meclis Başkan Yardımcısı Levent Buş, partinin MYK üyeleri ve çok sayıda davetli katıldı. Gecede konuşma yapan Çeşme Derneği Başkanı Berat Macun, derneğin 20 yıllık faaliyetlerini anlatarak katkı sunanlara teşekkür etti ve hayatını kaybedenleri rahmetle andı. Konuşmasını bir şiirle sonlandıran Macun, “Bir ağaçla orman olmaz, el ele vermeyince taş yerinden kalkmaz” diyerek birlik ve beraberliğin önemine dikkat çekti. Fikrim Damka ise yaptığı konuşmada kültürel mirasın yaşatılmasının önemine vurgu yaptı. Damka, “Vıçıtırın’da kültürümüzü; müziğimizi, halk oyunlarımızı ve geleneklerimizi yaşatmadan buradaki varlığımızı sürdüremeyiz. Bu yüzden el ele vererek Çeşme Derneği’ni kalkındırmalı, destek olmalı ve bu mirası çocuklarımıza aktarmalıyız” dedi. Gecenin sonunda sahne alan sanatçılar, katılımcılara unutulmaz bir müzik ziyafeti sundu. Çeşme Derneği’nin 20. kuruluş yılı kutlaması, birlik ve beraberlik mesajlarının verildiği anlamlı bir geceye dönüştü.

T.C. Priştine Büyükelçiliği, Kosova Yunus Enstitüsü Koordinatörlüğü, T.C. Priştine Büyükelçiliği Eğitim Müşavirliği, Priştine Üniversitesi Türkoloji Bölümü ve Türk Temsil Heyeti Başkanlığı işbirliği ile gerçekleştirilen proje bağlamında Türk Dil Kurumu Yayınları’ndan 3000 adet kitap Kosova’ya ulaştırıldı.  Proje ile ilgili olarak açıklama yapan Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Kosova’daki çeşitli Kurum kütüphanelerine armağan edilen kitapların iki ülke arasındaki kültürel ve akademik ilişkileri güçlendirmek adına önemli bir adım olduğunu kaydetti. Prof. Dr. Osman Mert, Türk Dil Kurumunun geniş bir yelpazede bilim ve kültür dünyasına sunduğu bu yayınların, Kosova’daki akademisyen, araştırmacı ve öğrencilerin Türk dilini daha yakından tanımalarına imkân sağlayacağının altını çizerek iş birliği çalışmalarının güçlenmesine de zemin hazırlayacağını kaydetti. Başkan Mert ayrıca, Türkoloji çalışmalarına ve Türkçenin yaygınlaşmasına destek niteliğindeki bu kaynakların Türkiye ile Kosova arasında devam eden dostluğun simgesi olarak da görülebileceğini sözlerine ekledi. Edindiğimiz bilgiye göre Türk Temsil Heyeti vasıtasıyla Kosova’ya ulaştırılan kitaplar, takımlar hâlinde aşağıdaki Kurum kütüphanelerine hediye edilecek. * Türkçe eğitim yapılan okul kütüphaneleri * Prizren Ukshin Hoti Üniversitesi Türkçe Programları Bölümü Kütüphanesi * İpek Belediye Kütüphanesi * Yunus Emre Enstitüsü kütüphaneleri * Uluslararası Kosova Maarif Okulları kütüphaneleri * Prizren Belediyesi Halk Kütüphanesi * Yakova Belediyesi Halk Kütüphanesi  * Vıçıtırın Belediyesi Halk Kütüphanesi

Kosova Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle Türkçe ve Arnavutça dillerinde basılan Kamer Şimşek’in "Mantarlarla Konuşan Adam ve Çay, Süt Belki Biraz Kahve" adlı kitabı, 19 Nisan 2025 akşamı Prizren’in Akdere (Lumbardhi) Sineması’nda düzenlenen etkinlikle tanıtıldı. İki tiyatro oyununu bir araya getiren kitap, edebiyat ve tiyatroseverlerden yoğun ilgi gördü. Tanıtım etkinliğinin açılışında tiyatro sanatçıları Levent Bütüç, Gençer Tatar, Amir Abdula ve Ferda Derviş Tatar kitaptan seçilen bölümleri seslendirdi. Etkinliğin devamında, gecenin moderatörlüğünü üstlenen Bengi Muzbeg, slayt gösterisi eşliğinde Prizren'de Türk tiyatrosunun tarihçesi üzerine kısa bir sunum gerçekleştirdi. Ardından Muzbeg'in yönettiği söyleşide, tiyatro yönetmeni ve yazar Kamer Şimşek ile kitabın içeriği ve yazım süreci üzerine sohbet edildi. Şimşek, kitapta bir çift ve komşuları üzerinden hayat ve mutluluk, mantık ve vicdan gibi temaları ele almaya çalıştığını belirtti. Balkanlar’da yaşayan toplumların hem doğu hem batı kültürlerinden beslendiğini ve bu sentezin eserlerine yansıdığını ifade etti. Ayrıca, "Mantarlarla Konuşan Adam" oyununu 10 yıllık bir süreçte, "Çay, Süt Belki Biraz Kahve" oyununu ise altı ayda kaleme aldığını paylaştı. Söyleşi sonrası katılımcılar, Kamer Şimşek’e sorular sorma ve görüşlerini paylaşma imkânı buldu. Konuşmacılar, tiyatrocu bir ailenin üçüncü kuşak temsilcisi olan Kamer Şimşek’i tebrik ederken, oyunların yakın zamanda sahnelenmesi temennisinde bulundular. Gecenin sonunda Şimşek, kitabını sanatseverler için imzalayarak hediye etti. "Mantarlarla Konuşan Adam ve Çay, Süt Belki Biraz Kahve", Kosova Kültür Bakanlığı desteğiyle yayımlandı ve Akdere Sineması’nın yanı sıra Prizren’deki bazı kitapçılardan temin edilebiliyor.