Eğitim

Kosova Demokratik Türk Partisi - KDTP Genel Başkanı ve Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka, '20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü' vesilesiyle Prizren'deki “Emin Duraku” İlköğretim Okulu 5. sınıf öğrencileriyle bir araya. “Emin Durak” Okulu Müdür Yardımcısı Akif Gaş, öğretmeni Neşe Tabak Gaş, Bölgesel Kalkınma Bakanlığı danışmanlarının hazır bulunduğu buluşmada ilk önce öğrenciler Eflin Kabaş ve Arş Karahoda “Haklarımız” konulu sunumda çocuk haklarıyla ilgili kısaca bilgi verildi. Bakan Damka, öğrencilere günün anlam ve öneminden kısaca bilgi verdikten sonra öğrencilerin ilginç sorunlarını da yanıtladı. Çocuk ve eğitim hakları ilgili soruları yanıtlayan Bakan Damka, öğrencilerden gelen talepleri de karşılama sözü verdi.  Çocuk hakları korunması alanında yapılan çalışmalardan bilgi veren Bakan Damka, çocukların çok bilinçli ve hakları konusunda bilgileri olduğu için memnuniyetini ifade etti.  Buluşmanın sonunda Bakan Fikrim Damka, öğrencilere kitaplar hediye etti ve onlardan dönüşümlü olarak kitapları okumalarını istedi.  Program toplu hatıra fotoğrafı çekimiyle sona erdi.

Eğitim Bakanı Arberie Nagavci, görev süresi boyunca eğitim kurumlarında altyapının iyileştirilmesine yönelik 444 yatırım yapıldığını ve bu yatırımların toplam değerinin 61.9  milyon Euro olduğunu açıkladı.  Bakan Nagavci’nin Facebook sosyal medya hesabındaki  bu gönderisi, Kosova Başbakanı Albin Kurti tarafından paylaşıldı. Facebook'taki paylaşımında Kurti, bunun okulların, anaokullarının, yeni spor salonlarının ve mevcut tesislerin yenilenmesinin öğrenciler ve öğretmenler için daha iyi koşullar yaratma kararlılığının kanıtı olduğunu belirtti. Kurti, "Eğitim altyapısına yapılan yatırımlar çok önemli, çünkü her sınıfta ve her okulda ülkemizin geleceği hazırlanıyor ve şekilleniyor." diye ifade etti.

Başbakan Albin Kurti de, son günlerde tartışılan bir konuya yani el kitaplarına ilişkin değerlendirmelere dahil oldu. Başbakan Kurti, kılavuzların hiçbir zaman bir müfredat, hatta ders kitabı olmadığını söyledi. "Son birkaç gündür vahşi bir propaganda kampanyasının, manipülatif içerikli çok sayıda tartışma ve yorumun ve ortada olmayan bir meselenin oluşturulması çabasının hedefi olduk. Gelişmenin ve ilerlemenin hizmetinde olan gerçeklerle ve eleştiriyle ilgilenmeyen siyasi parti temsilcileri, siyasi parti iddiasında bulunanlar ve siyasete yönelik olabilecek yorumcular, kendilerini aile koruyucusu olarak göstererek Hükümet’e yönelik saldırılara başvurdular." dedi Kurti. Başbakan’a göre, iddiaların her birinin asılsız olduğu ortaya çıktı.  "Söz konusu el kitapları hiçbir zaman bir müfredat, ders kitabı, zorunlu ders, zorunlu ders kitabı veya öğrenciler için ders kitabı olmamıştır. Sonunda aynı el kitabının 2016 yılında (Eğitim Bakanı PDK'dan Dr. Arsim Bajrami iken) hazırlanmaya başladığını ve 2020'de (Eğitim Bakanı LDK'dan Dr. Hykmete Bajrami iken) onandığı farkına vardık ve bu el kitabı 2023'te Eğitim Bakanlığı’nın web sitesinde yayınlandı. Yani kitap Kasım 2024'te değil, Ağustos 2023'te yayınlandı." diye belirtti Başbakan Kurti. Hükümet Başkanı sosyal medyadaki mevzuyla ilgili tepkisinde, muhalefetin çocuklar ve aileler üzerinden siyaset yaparken iktidarın çocuklara ve ailelere yönelik politikalar ürettiklerini belirtti. Kurti, bu politikaların ekseriyetinin daha önce mevcut olmadığını belirtti. Başbakan Kurti, ilk kurumsal tepkide uygun dile sahip olmayan ve eğitim bağlamı ve standartlarına uymayan içeriğin revize edilmesi yönünde istekli olduklarını ifade ettiklerini söyledi. "Cuma günü Eğitim Bilim Teknoloji ve İnovasyon Bakanlığımız, öğretmen kılavuzlarının kullanımının ve incelemesinin kaldırılması yönünde bir karar yayınladı. Bu durumda, tabii ki Kosova Veliler Konseyi de dahil, tüm taraflar komisyona davet edilecek." şeklinde ifadelere yer veren Başbakan Kurti, Hükümet’e ve devletimize karşı hibrit savaşın daha önce hiç olmadığı kadar yoğunlaştığını da vurguladı.

Kosova Geleceği İçin İttifak (AAK) sözcüsü ve aynı zamanda milletvekili adayı olan Kushtrim Xhemaili, Başbakan Albin Kurti'nin cinsel eğitim kılavuzuna ilişkin son açıklamasına tepki gösterdi. Kurti, son günlerde büyük tepki çeken cinsel eğitim el kitabı hakkında konuşurken, hükümete karşı hibrit savaşın arttığını belirtti. Xhemaili, Facebook'taki bir gönderi aracılığıyla Kurti ile dalga geçerek, çocuğunun dört yıldır Kosova eğitim sisteminde eğitim görmediğini söyleyerek bu konu hakkında endişelenmesine gerek olmadığını söyledi. "Kurti, başarısız eğitim sisteminde 4 yıldır çocuğunu eğitmiyor. El kitabı LVV genel merkezinin localarında her yerde okunabilir" şfadelerine yer verdi paylaşımında Xhemaili. Xhemaili ayrıca Başbakan Kurti'yi "Kayıp davaların Don Kişot'u" olarak tanımladı ve kabinesini skandal rekorları kırmakla suçladı. Bu tepki, muhalefetin ve sivil toplumun, el kitabını eğitim sektöründeki başarısızlıkların sembolü olarak nitelendirerek yönelttiği çok sayıda eleştirinin ardından geldi.

“Cinsel Eğitim ve Üreme Sağlığı” için dört yıl önce onaylanan el kitapları  kullanımdan kaldırıldı ve uzmanlar tarafından gözden geçirilecek. Bu kararı alan Kosova Eğitim Bakanığı, süreç için nitelikli uzmanlardan oluşan bir Komisyon oluşturulacağını ve Kosova Veliler Konseyi de dahil olmak üzere tüm ilgili tarafların davet edileceğini bildirdi.  Kararla ilgili açıklama yapan bu Bakanlık, “ Bu süreç  profesyonel, ahlaki ve şeffaf bir şekilde  gerçeleşecek ve  yasa ile görevlerle talep edilenler yerine getirilecek” dedi.  Eğitim Bakanlığı, cinsel eğitime yönelik özel bir müfredatın veya çocukların cinsel eğitimi öğreneceği ders kitaplarının olmadığını bir kez daha açıkladı.  “Cinsellik eğitimi, çocuk ve gençlere cinsel sağlık ve üreme sağlığı konusunda kanıta dayalı bilgiler kazandırmayı, gelişim sırasında meydana gelen bedensel değişiklikleri anlamalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır” deniliyor Bakanlığın açıklamasında.  Eğitim Bakanlığı,  2500 öğretmee 2019 yılından daha  bu el kitaplarıyla ilgili  eğitim verildiğini de duyurdu.   “El kitaplarının içeriğiyle ilgili şu ana kadar sağlık uzmanları, psikologlar, öğretmenler, okul müdürleri, belediye müdürlükleri ve diğer kesimlerden herhangi bir endişe gelmedi. Yani bu konu daha önce hiçbir öğretmen tarafından gündeme getirilmedi" diyen Eğitim Bakanlığı, ülkedeki çocukların refahı için tüm insan kaynaklarıyla ilgilendiklerini belirtti. Bu sebepten  Bakanlık  bu sürecin  sorumlulukla, etik ve profesyonel bir şekilde gözden geçirilmesi kararını aldığını bildirerek,  bu arada herkese  son günlerde  kullanılan  oldukça uygunsuz  açıklamalar ve dilden kaçınılmasına çağrı yaptı.   

Kosova Demokratik Birliği (LDK) Başkanı Lumir Abdixhiku, Shtimle’de dün (14.11.2024) düzenlenen bir mitingde, son günlerde okullarda Cinsel Eğitim konulu tartışmalara neden olan el kitabına karşı olduğunu açıkladı. LDK lideri Lumir Abdixhiku, LDK ve Kosova halkının, Kosova ailesi içinde alışılmadık şeyleri teşvik edenlere müsamaha göstermediğini söyledi. "Okullarda çocuklarımızla sosyal deneyler yapmayı düşünenlere ve en büyük milli zenginliğimiz olan Kosova ailesine alışılmadık olanı teşvik edenlere iki mesajım var: Ellerinizi aileden, Kosova'daki çocuklarımızdan uzak tutun. LDK izin vermiyor, LDK size müsamaha göstermiyor, Kosova halkı izin vermiyor, size asla bir gün bile olsa, bir an bile müsamaha göstermiyor." diye belirtti Abdixhiku. Aileye ve milli değerlere saldırı Kosova'nın Geleceği İçin İttifak (AAK) Başkanı Ramush Haradinaj da Cinsel Eğitim El Kitabı'na sert tepki göstererek bunu aileye ve milli değerlere yönelik en büyük saldırı olarak nitelendirdi. AAK Başkanı Facebook'ta yaptığı bir paylaşımda, "Aileye ve milli değerlere yönelik Cinsel Eğitim El Kitabı’ndan daha büyük bir saldırı yok ve olamaz" diyerek, bu belgenin İttifak yönetiminde belediyelerde uygulanmayacağını duyurdu.  Haradinaj bu vesileyle Başbakan Kurti'yi "iç ve dış politikadaki başarısızlıklarla" suçladı.

Birleşik Eğitim, Bilim, Kültür Sendikası (SBASHK) Başkanı Rrahman Jasharaj, “Cinsel Eğitim ve Üreme Sağlığı" el kitaplarından haberdar olmadıklarını söyledi. Basına verdiği bir demecinde Jasharaj, “Bu son derece yozlaşmış el kitaplarından bilgimiz yoktu. Eğer herhangi bir öğretmen bu kılavuzlardan birini uygulamaya başlasaydı, birileri onlara talimat verse bile bunu yapmazlardı çünkü onlar öğretmendi ve kendileri de ebeveyndi çünkü onların da çocukları vardı. Bu kılavuzlar  yeri çöplüktedir. Nagavcı, öğretmenin sesinin  devlet lisanslama kurulunda duyulmaması için bunu yaptı” dedi. Jasharaj, diğerleri arasında Nagavci’nin bu el kitapları için öğrenciler, öğretmenler ve ebeveynlerden özür dilemesi gerektiğimni de belirtti.  SBASHK Başkanı, yozlaşmış oldukları için bu el kitaplarının geri çekilmesi ve sembolik olarak çöpe atılması gerektiğini sözlerine ekledi. 

Vıçıtırın Belediyesi, "Cinsel Eğitim ve Üreme Sağlığı" el kitabının belediyeye bağlı tüm okullarda kullanılmasını yasaklayan beşinci belediye oldu. Vıçıtırın Belediyesi Eğitim Müdürü Albanez Tahiraj, bu haberi bildirdi.  Resmi bildiri ile Tahiraj,  eğitimin korunması ve öğrencilerin refahı için bu kararın alındığını belirtti.   “Aşağılayıcı ve istismar edici içerikli el kitaplarının ve materyallerin çocuklarımızın eğitiminde yer almasına izin vermeyeceğiz!" dedi Tahiraj.

Kosova Demokratik Enstitüsü (KDI) Müdürü İsmet Kryeziu, cinsel eğitim kılavuzlarının dağıtılması skandalının ardından Eğitim Bakanı Arbërie Nagavci'nin istifa etmesi gerektiğini söyledi. Kryeziu, Hükümet’in sorumsuz davranışının vatandaşlarda cinsel eğitim ve üreme sağlığı konularına olumsuz tepkiler uyandırma riski taşıdığını belirtti. Kryeziu, "Etik ve dürüst bir hükümette, skandal ve el kitaplarındaki hatalar sonrasında Wğitim Bakanı’nın istifa etmesi gerekir." dedi. “Cinsiyet ve üreme sağlığı eğitimi, çocuklarda uygunsuz davranışları teşvik edecek bir konu değildir; daha ziyade onları tehlikelerden ve yanlış anlamalardan koruyan bilgiyi vermektir." diye belirtti İsmet Kryeziu. Öğretmenlere Cinsel Eğitim Kitabı Olay OlduKosova'da ilkokul ve lise öğretmenlerine yönelik hazırlanan "Cinsel Eğitim ve Üreme Sağlığı" el kitapları, ülke genelinde tartışmaya yol açtı. Kosova Eğitim Bilim Teknoloji ve İnovasyon Bakanlığı (MAHT) tarafından yayınlanan el kitaplarında birinde kullanılan ifade ülke kamuoyunda tepki çekti. "Öğretmenlerin cinsel deneyimlerini müstehcen terimler ve mahremiyet ifade biçimleri kullanarak çocuklarla paylaşmaları teşvik edilmektedir." şeklindeki ifadenin kullanılmasına karşı açıklama yapan Kosova Birleşik Eğitim Bilim ve Kültür Sendikası, söz konusu el kitapları "dejenere" olarak nitelendirildi ve bunların ülkedeki eğitim kurumlarında kullanılmamasını talep edildi. Başkentte YasaklandıBaşkent Priştine'nin Eğitim Müdürlüğü ise aldığı kararla belediyeye bağlı okullarda söz konusu el kitaplarının kullanımını yasakladı. Öte yandan, ülkedeki birçok sivil toplum kuruluşu da açıklama yayımlayarak, söz konusu el kitaplarını "kabul edilemez" bulduklarını bildirdi. Bakanlıktan Geri Adım GeldiTepkilerin ardından MASHT tarafından yapılan yazılı açıklamada, söz konusu el kitaplarının ders kitabı olmadığı ve uygulama zorunluluğu bulunmadığı kaydedildi. MASHT'ın açıklamasında kamuoyundan gelen tepkiler "propaganda" olarak nitelendirilirken, ilkokul ve lise öğretmenlerine yönelik hazırlanan el kitapları ve diğer bilgilendirici materyallerin revize edileceği belirtildi.

1-5, 6-9, 10-12. sınıflara yönelik "Cinsel Eğitim ve Üreme Sağlığı" el kitabı kamuoyunda büyük endişe ve memnuniyetsizliğe neden oldu. Bu tepkiler sonucunda belediye eğitim müdürlükleri, kullanımı yasaklama kararı almaya başladı. Priştine Belediyesi Eğitim Müdürü Jehona Lushaku-Sadriu, Priştine'deki okullarda "Cinsel Eğitim ve Üreme Sağlığı" El Kitaplarının 1-5, 6-9 ve 10-12 sınıflarında  kullanımının yasaklanması kararı aldığını bildirdi. Lushaku-Sadriu, iktidarın Kosovalı aileye yaklaşımının emsalsiz bir durum olduğunu söyledi.  Dders kitapları için  tek sorumlu kurum başında olan iktidardaki Bakanın uygunsuz içeriğe sahip materyalleri onaylaması ve teşvik etmesi bir skandaldır”  şelinde konuşan Priştine Belediyesi Eğitim Müdürü, tüm belediyeleri gerekli adımları atmaya ve bu materyallerin okullarında kullanılmasına son verilmesine çağrı yaptı.  Priştine yanısıra Lipjan ve Skenderaj belediyeleri de bu el kitaplarının yasaklanması kararını aldı.