Siyaset

Avrupa Birliği,  Başbakan Albin Kurti’ye tepkide bulunarak varılan anlaşmalardan çıkan yükümlülüklerini bir kez daha tekrarladı. AB, Kosova Hükmeti’nin  Brüksel diyalofu  dışında  Sırp çoğunluklu Belediyeler Birliği tüzüğünü hazırlayamayacağını belirtti. Dahası AB  Kosova Hükümeti’n den bir kez daha  gecikmeden Birlik tüzük taslağını Anayasa Mahkemesi’ne göndermesini istedi.  Avrupa Birliği, Kosova Hükümeti'nin diyalog kapsamındaki sorumluluklarından vazgeçemeyeceği veya bunları Sırp çoğunluklu belediyelere devredemeyeceği yönündeki tutumunu yineledi. AB Sözcüsü Peter Stano KosovaPress’e verdiği bir demecinde, Başbakan Albin Kurti’nin  2023 yılında varılan Brüksel Temel Anlaşması ve Ohri İlavesinin uygulanmasında ileriye gitmesi ve Birliği kurmaya başlaması gerektiğini  belirtti.  Stano,  Birlik için Avrupa tüzük taslağının  Avrupa’nın iyi modelleri ve pratiklerine ve Kosova yasa çerçevesine dayalı olduğunu ifade ederek, Kurti’nin  Avrupa liderleri yanında  tüzük taslağını Kabul ettiğini ve bunun 27 AB ülkesi tarafından desteklendiğinin altını çizdi.   

Meclis Kadın Milletvekilleri Grubu'nun öncülüğünde ve AGİT'in Kosova Misyonu'nun desteğiyle Kosova'da siyasette kadına yönelik şiddete karşı Beyan'ın resmi belgesi dün (19.11.2024) Priştine'de imzalandı. Bu belgenin imzalanmasından önce Kosova'da "Siyaset Alanında ve Kamu Yaşamında Kadına Yönelik Şiddete Karşı Konferans" düzenlendi. AGİT Kosova Misyonu Başkan Vekili Cornelia Taylor konferansın açılış konuşmasında, bunun önemine vurgu yaptı ve bu beyanın kadına yönelik şiddetle mücadelenin siyasi alanda ele alındığının altını çizdi. Taylor, kadın haklarını koruma ve ayrımcılıkla mücadele etme, iş birliği ve kadınların kamusal hayata dahil olma olasılığını sağlama konusunda angajeliğini ifade etti. AGİT yüksek yetkilisi Taylor, kadınların siyasete katılımına yönelik olumsuz tutumlarla mücadele edilmesi ve kadınların bu alana katılımlarının desteklenmesi gereğini ortaya koydu. Meclis Başkan Yardımcısı Saranda Bogujevci ise siyasette kadına yönelik şiddetin ortadan kaldırılmasının kadın ve erkeklerin ortak mücadelesi olduğunu vurguladı. Şiddetin ciddi bir sorun olduğunu belirten Bogujevci, bunun tespit edilip güçlü bir şekilde mücadele edilmesi gereğini dile getirdi. Bogujevci, kadına yönelik şiddetin ortadan kaldırılması mücadelesinin daimi bir angajelik olduğunu ve medya, sivil toplum ile uluslararası aktörler dahil, tüm tarafların işbirliğini gerektirdiğini vurguladı. Meclis Başkan Yardımcısı Bogujevci; kadınları, kız çocuklarını ve hatta erkekleri etkileyen şiddettin karmaşık ve çok boyutlu sonuçları olduğunu ifade etti. Şiddetin sorumluluğunun mağdurlara değil, istismarcılara verilmesini talep eden Boguyevci, kadınlara yönelik şiddetin önlenmesinde daha fazla angaje olmaları için erkeklere çağrıda bulundu.

Amerika Birleşik Devletleri’nin Priştine Büyükelçisi Christopher Hill, Sırbistan'ın bir yıl önce varılan anlaşmayı ihlal ettiği görüşünde değil. Hill, Belgrad'daki Güvenlik Konferansı'na katılımı kapsamında basına yaptığı açıklamada, sürecin göründüğünden çok daha karmaşık olduğunu söyledi. ABD'nin Belgrad Büyükelçisi Christopher Hill, Sırbistan'ın bir yıl önce varılan anlaşmayı ihlal ettiğiyle hemfikir değil.  Belgrad'da dün (19.11.2024) düzenlenen Güvenlik Konferansı sırasında Sırbistan'ın ihlallerine ilişkin tutumu sorulduğunda ABD’li diplomat Hill, sürecin dsanıldığımndan çok daha karmaşık olduğunu söyledi. “Konuyu tanımlamanızla hemfikir olacağımdan emin değilim. Bence bu çok daha karmaşık bir süreç ve normalleşme ile Lajçak’ın sunduğu tekliflere doğru ilerlememiz gerektiğini biliyorum ve bu tekliflerin takip edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Daha önce dile getirdiğiniz tanımlamayla hemfikir değilim. Duruma ilişkin tanımlamanıza katılmıyorum. Sanırım bunun, her iki taraf için de sıralanması gereken yükümlülüklerin kapsandığı bir süreç olduğunu anlamalısın." dedi Hill. Amerikan büyükelçisi, Kosova ile Sırbistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi öncesinde hala yapılması gereken çok iş olduğunu vurgulayarak, AB'nin aracılık ettiği diyaloga ABD'nin desteğinin devam edeceğini açıkladı. Mutabık kalınan anlaşmanın uygulanmasına devam edilmesini talep eden Hill, halihazırda bazı imkanların da kaçırıldığını sözlerine ekledi.

Fransa’nın Batı Balkanlar elçisi Rene Troccaz,  Kosova ve Sırbistan’ın ilişkilerin normalleştirilmesinde pek bir şey yapmadığını söyledi.  Diyalogla ilgili konuşan Troccaz, Fransa’nın diyalogun sponsorluğunu yapmakta olduğunu, ancak iki ülkenin  gerçen yıl varılan Brüksel ve Ohri anlaşmalarını uygulamakta bir şey yapmadıklarını belirtti.  Elçi Troccaz, durumun normalleştirilmesi gerektiğini ve Fransa'nın Kosova-Srbistan diyalog konusunu kolaylaştırmak için iki ülke ile birlikte çalışacağını ifade etti. “Durumu normalleştirmeliyiz,  diyalogu kolaylaştırmak için iki tarafla çalışıyoruz” şeklinde konuşan Troccaz, “Avrupa Birliği tam da bunun için, iki tarafın AB'nin yardımıyla zorlukların üstesinden gelmeyi tartıştığı bir çerçeve olan Brüksel-Ohri Anlaşmasını imzaladı” dedi. Dün düzenlenen Güvenlik Forumu’nda Troccaz,  iki tarafın da zararlı tek taraflı tedbirlere karşı dikkatli olması gerektiğini ileri sürdü.

Kosova Başbakanı Albin Kurti,  Bulgaristan’ın Kosova Büyükelçisi Hristo Gudjev için düzenlenen veda törenine katıldı.  Basına sunulan bildiriye göre, Başbakan Kurti yaptığı konuşmasında, Kosova’nın sadece samimi bir dostu değil aynı zamanda stratejik ortağı olan Bulgaristan’ı  temsil eden diplomat Gudjev'e şükranlarını ifade etti.  “Birlikte çalıştığımız yıllar boyunca kararlılığınızla ülkelerimiz arasında ikili ilişkilerinin ilerletilmesi ve derinleşmesinde başardık” dedi Kurti.  İki ülke arasında varılan anlaşmalardan bahseden Kurti, talep edildiği her seferinde Bulgaristan’ın yardımcı olduğunu, dolaysıyla Kosova için kanıtlanan kararlılığı için ilgili makamlara teşekkür etti. Hükümet Başkanı, özellikle KFOR bünyesinde Kosova’da hizmette bulunan Bulgar askerleri ve subaylarına da teşekkür etti.  Hükümet Başkanı, Büyükelçi Gudjev’in diplomatik misyonunu tamamladığını, ancak burada edindiği dostluklarının ömür boyu süreceğini vurguladı. 

Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının üzerinden 1000 gün geçtiğini söyledi. Osmani, "X" platformunda yaptığı paylaşımda, Ukrayna'nın zaferinin Avrupa'nın zaferi olacağını söyledi. "Ukrayna halkının 1000 günlük inanılmaz dayanıklılığı, sarsılmaz gücü ve kırılmaz ruhu. "Ukrayna'nın zaferi Avrupa'nın zaferi olacak; özgürlük ve adalet için kararlı bir duruş. Kosova, zafer elde edilene kadar Ukrayna'nın yanında kalacak.” ifadelerine yer verdi paylaşımında Osmani.

Ülkenin cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, veto hakkını kullanarak iki yasayı yeniden görüşülmek üzere Kosova Meclisine geri gönderdi. Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani'nin danışmanı Bekim Kupina, konunun Kosova Güvenlik Konseyi Yasası ve Tüketiciyi Koruma Yasası ile ilgili olduğunu doğruladı. "Güvenlik Konseyi Kanunu, mevcut içeriğiyle milli güvenliği tehlikeye atması ve Anayasaya aykırı olması nedeniyle iade edilmiştir. Bu arada Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Anayasa ile güvence altına alınan haklar olan çevrenin ve vatandaşların sağlığının korunmasını tehlikeye atan bazı hükümler nedeniyle iade edilmiştir." dedi Kupina.

Kosova Hükümeti’nin akşam elektronik yolla düzenlenen toplantısında üç karar alındı.  Hükümetin bildirisinde, Başbakanlık Ofisi kapsamında, Cinsiyet Eşitliği Ajansı İcra Direktörü: Üst Yönetim Kategorisi Görevine Kabul için Geçici Mesleki Değerlendirme Komitesi atanmasına ilişkin 23 Ekim 2024 tarih ve 10/226 sayılı Hükümet kararının değiştirilerek  tamamlandığı belirtildi.  Toplantıda ayrıca topluluklar  arasında ve tecrübe değişimi için ortak eğitim sisteminin tanıtılması amacıyla  Belfast ziyaretinin örgütlenmesi için Kamenica Belediyesine bütçeden araçlar tahsis edildi. Ayrıca İçişleri Bakanlığı'nın 2024 yılı harcama kategorileri toplamında olumsuz etkilenen ödeneğin yüzde 25'ine kadar bütçe fonlarının aktarılması ve yeniden tahsisi yönündeki talebinin de onaylandığı açıklandı. 

Amerika senatörü Richard Blumenthal, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’e  bir mektup gönderdi. Blumenthal, mektubunda Eylül 2023'te Banjska'da yaşanan saldırıya değinerek Sırbistan'ın yıllar içinde Kosova'ya oluşturduğu tehlikeyi vurguladı. Blumenthal, ayrıca  Kosova’da 1999 yılında soykırımın durdurulması için NATO’nun müdahalesini hatırlatarak, Sırbistan'ın yayılmacı emellerinin hiçbir zaman sönmediğini belirtti.  Amerika senatörü, Trump'ın Rusya'ya yönelik önceki yaklaşımı göz önüne alındığında, ABD'nin gelecek Başkanı Donald Trump'ın yeni yönetiminin özellikle Kosova ile Sırbistan arasında barışa yeterince bağlı kalmaması ihtimaline ilişkin endişesini dile getirdi. Blumenthal, Blinken'i ABD'deki iktidar geçiş döneminde Kosova'ya özel olarak odaklanmaya çağırdı.

Friedrich Ebert Fondasyonu (FES) Priştine’de bugün  Gençlik 2024 İncelemesini sundu.  Bu raporda, yüzde 70 oranındaki işsizlik, yüzde 53 oranındaki yolsuzluk ve yüzde 50 göçün  gelecek on yılda Kosova gençlerini bekleyen  üç esas zorluk olduğu belirtildi.  Bu tanıtıma katılan Başbakan Albin Kurti, hükümetin gençlerin eğitimi ve istihdamı konusunda kararlı olduğunu söyleyerek, ekonomik büyüme ve demokratik ilerleme, bu ülkenin yaşamaya ve çalışmaya değer olduğunu gösterdiğini ifade etti.   “ Kosova’da gidenlerin  geri dönmeleri  ve  böyle bir şeyi planlayanların gitmemeleri için çalışmakta kararlıyız” şeklinde konuşan Kurti,  ülkede mevcut olan şey Avrupa değerlerine kararlılık olduğunu vurguladı.   “Kosova gençlerinin yüzde 89’u  Avrupa Birliği’ne üyeliği istiyor. Avrupa Komisyonu'nun Batı Balkanlar için Büyüme Planı çerçevesinde Kosova'da yaşam standardını artıracak iç reformlardan Kosova'ya 882 milyon Euro’ya kadar fayda sağlanacak" dedi Kurti. Hükümet Başkanı  gençlerin  yurt dışında eğitim görmelerinde ve  Kosova’ya dönerek katkı sunmalarında kararlı oluklarını da ileri sürdü.  Almanya’nın Kosova Büyükelçisi Jorn Rohde ise Kosova'nın bölge ve ötesindeki nüfus içinde en büyük genç yüzdesine sahip olduğu gerçeğini takdir ederek, Hükümetin göçü durdurmak için çalışması gerektiğini söyledi.