Ekonomi

ESNAF İşadamları ve Esnaflar Derneği, Avrupa Birliği ve Almanya Federal Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı tarafından ortaklaşa finanse edilen ve Almanya Kalkınma Ajansı – GIZ tarafından desteklenen “Dijitalleşme Projesi” kapanış programı dün Prizren İnovasyon ve Eğitim Parkında (ITP) düzenlendi. İşletme sahiplerinin yoğun ilgi gösterdiği, 18 ay süren “Dijitalleşme Projesi” çerçevesinde 9’u kadın olmak üzere toplam 10 işletmenin 5.000 Euro ile desteklendiği belirtildi. Dijitalleşme Proje çerçevesinde mikro ve küçük ölçekli 10 işletmenin rekabet kapasitelerini artırmak gayesiyle uzman danışmanların desteği ile sosyal medya, web, online satış gibi alanlarda hizmetler verildi.  “Dijitalleşme Projesi” tanıtım toplantısında işletme sahiplerinin soruları da yanıtlanırken bir kez daha işletmelere başvurusu çağrısında bulunuldu. ESNAF İşadamları ve Esnaflar Derneği Başkanı Varis Xhejlani, işletmelerin kapasitelerini genişletmek için önemli destek olan projenin başarıyla tamamlanmasından duyduğu memnuniyeti ifade ederken projede katkısı geçen tm kurum, kuruluş ve bireylere teşekkürlerini ifade etti. Bu tür projelerin Prizren ve Kosova’nın ekonomik kalkınmasına da önemli olduğunu ifade eden Xhejlani, bu tür projelerin devam edeceği inancını ifade etti.  Başbakan Yardımcısı Emilija Redzepi, Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka, Sanayi Girişimcilik ve Ticaret Bakan Yardımcısı Mentor Arifaj, Avrupa Birliği (AB) Kosova Ofisi Başkan Yardımcısı Alessandro Biancardi ve projede yer alan kuruluş yetkilileri yaptıkları konuşmalarda işletmelerin dijitalleşme kapasitelerini geliştirme önemine vurgu yaparken bu yönde Esnaf Derneği’nin çalışmalarını da takdir ettiler.  Proje taşıyıcısı ESNAF İşadamları ve Esnaflar Derneği Kadın Kolları Başkanı Esen Kaymakçı, 35 işletmenin başvurduğu projeden 10 işletmenin faydalandığını söylerken farklı etnik gruplardan seçilen işletmelerden 9’unun kadınların yönetiminde olduğunu da vurguladı. 5 uzmanın bu işletmelerin ihtiyaçlarını tespit ederek stratejilerini gerçekleştirdiğini söyleyen Kaymakçı, bu çerçevede Esnaf Derneği’nin de dijitalleşme sürecine dahil edildiğini belirtti. Dijitalleşme Projesi’nden faydalanan işletmelerin tanıtımı da yapılan programda 3 kadın işletmeci hazır bulunanlara tecrübelerini paylaştı ve projede katkısı geçenlere teşekkürlerini ifade ettiler.  

Kosova Ticaret Odası Başkanı Lulzim Rafuna, Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi Kosova’da da enflasyonun düşmekte olduğunu ve gelecek aylarda ürün fiyatlarında bir istikrar sağlanması ve banka faiz oranlarında düşüş yaşanması beklendiğini söyledi. Rafuna, Kosova'nın farklı ülkelerden ithalata bağımlı olmasının ürün fiyatlarındaki artışı etkilediğini belirtti. Rafuna, “Tarım ürünleri, mevsim değişimiyle bu dönemde Türkiye ve diğer ülkelerden ithal ediyoruz, henüz ürünlerimizin yetiştirilme dönemi olmadığı için daha da pahalı oluyor. Enflasyon söz konusu olunca ise enflasyon düşüştedir ve sadece Kosova değil, tüm AB ülkelerinde de aynı durumdur. Yıl başında daha Kosova Ticaret Odası raporunu sunarken, bu yıl enflasyonla ilgili öngörülerimizi sunduk ve düşüşün olacağını söyledik, bununla birlikte banka faiz oranlarında da düşüş olacak. Dolaysıyla enflasyonun düşmesiyle fiyatlarda da düşüş olacağına inanıyoruz, çünkü bugünkü dinamiğe ve göstergelere göre herhangi bir fiyat ya da enflasyon artışı beklenmiyor.” şeklinde konuştu. Ticaret Odası Başkanı, yaz aylarının yaklaşmasıyla fiyatlarda da düşüş olacağını sözlerine ekledi.

ABD ziyaretinde bulunan Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, Teksas eyaletinin Dallas kasabasında World Council Affairs tarafından örgütlenen panele katılarak  Amerikan işletmeleri temsilcilerine yaptığı konuşmada, ülkemize yatırım ağrısında bulundu.   Osmani bir kez daha Kosova’nın dünyada en Amerikan yanlısı olduğunu vurguladı. Konuşmasında Cumhurbaşkanı Osmani, Kosova’nın rekabet önceliklerine değinirken genç ve kalifiyeli işçi gücü, yatırımcılar için dostane vergi normları ve  doğu ile batı arasında bir kapıyı oluşturan stratejik coğrafi konumu olduğunu belirtti. Osmani, Kosova'nın Amerika Birleşik Devletleri ile mevcut özel ilişkisine olan sarsılmaz desteğinin ve bağlılığının altını çizerek, Kosova'nın dünyadaki en Amerikan yanlısı devlet olduğunu sözlerine ekledi. Osmani'ye Kosovalı iş adamlarından oluşan bir heyet ve Kosova'daki Amerikan Ticaret Odası'nın genel müdürü eşlik etti. İş heyeti ayrıca Afrika'da sunulan birçok ekonomik iş birliği fırsatını keşfetmek üzere ABD-Afrika İş Zirvesi'ne de katıldı.

Stratejik Planlama Komisyonu’nun bugün düzenlenen toplantısına Kosova Başbakanı Albin Kurti yanısıra Başbakan Yardımcısı Besnik Bislimi, kabine üyeleri ve Başbakanlık Ofisine bağlı ofisler yöneticileri katıldı. Bu toplantıda AB ve diğer kalkınma partnerleri fonlarından ülkenin altyapı projelerinin finansmanı için hazırlıklar görüşüldüğü bildirildi. Başbakanlık Ofisinden bildirildiğine göre, bu toplantıda konuşan Başbakan Kurti, son üç yıl içerisinde çok sayıda altyapı projelerinin finansmanı için başvuruda bulunduklarını ve iyi planlama ile öncelikler listesinin hazırlanmasıyla AB Büyüme Planı kapsamında bunun daha da büyük önem kazandığını ve bu Plandan Kosova’nın 1 milyar Euro kazanması beklendiğini belirtti. Kurti, bu dönemde WBIF Operasyon Kurulu tarafından onaylanan ve toplam 57,6 milyon Euro tutarında hibeden faydalanılmasını sağlayan Kosova başvurularına da değindi.  “Geçen hafta Avrupa Entegrasyonu Bakanlar Konseyi toplantısını yaptık; burada aynı zamanda Kosova'nın AB Büyüme Planı kapsamındaki yükümlülüklerine ilişkin önemli bir belge olan Reform Gündemini de tartıştık” şeklinde konuşan Hükümet Başkanı, Reform Gündemi göstergeleri ile ölçülen reformların tüm sektör ve alanlarda uygulanmasının, WBIF aracılığıyla gerçekleştirilen Büyüme Planı fonlarından sağlanan faydanın büyüklüğü ile doğrudan ilişkili olduğunu açıkladı. 

Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, işletmelerin insanları ve ülkeleri birbirine bağladığını söyledi.  Cumhurbaşkanı Osmani, bu açıklamayı Dallas'ta Kosova ve Teksas'tan iş dünyasının katılımıyla düzenlenen ekonomik yuvarlak masa toplantısında yaptı.  "Onları devletlerimizin, ekonomilerimizin ve vatandaşlarımızın yararına somut adımlar atmaya teşvik ettim. Potansiyel mevcut, dolayısıyla bu alandaki ilerlemeyi görmek için sabırsızlanıyorum." dedi Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani.

Avrupa Birliği Konseyi, Batı Balkan ülkelerine ait Büyüme Planını onadı. Bu, AB ile ilgili reformları ve bölgedeki ekonomik büyümeyi destekleyecek 6 milyar Euro değerinde Batı Balkan ülkelerine yeni mali araçların verileceği anlamına geliyor. Avrupa Birliği Konseyi'nin bu onayı, iki hafta önce Avrupa Parlamentosu'nun onayının ardından gelmiş bulunuyor. Yapılan basın açıklamasında belirtildiğine göre, 2024-2027 arasındaki dönemi kapsayacak olan Büyüme Planı'nın, Batı Balkanlar'daki altı ülkeye 2 milyar Euro’ya kadar hibe ve 4 milyar Euro’ya kadar kredi sağlaması bekleniyor. Bu yardımdan yararlanacak Batı Balkan ülkelerinin reformlara yönelik operasyonel planları olmalı ve bunları Avrupa Komisyonu ile koordine etmeleri gerekiyor. Daha önce de belirtildiği gibi, faydalanma kriterleri arasında tüm üye ülkeler için eşit şekilde geçerli olan temel kriterler de yer alıyor. Bunlar hukukun üstünlüğü, demokrasi ilkelerine saygı, kurumsal reformlar ve fonların kötüye kullanılmamasını sağlayacak gerekli adımların atılmasıyla ilgilidir. Ancak bu planda siyasi nitelikte kriterler de var. Böylece Kosova ve Sırbistan için ön şart diyalogda angajelik ve ilişkilerin normalleşmesi olacak.

Ulusal Ekonomi ve Yatırım Konseyi, devlet ile kurumlar yöneticilerini ve iş dünyasının temsilcilerini bir araya getirdi. Bu vesileyle özel sektör ile kamu sektörü arasındaki iş birliği gereği ortaya koyuldu. Başbakan Albin Kurti, Kosova'nın istikrarlı bir demokratik ekonomiye sahip olduğunu söyledi. "Güçlü bir kamu-özel sektör diyalogu, özel sektör ile kamu sektörü arasındaki güveni güçlendirir. Güven, ekonomik temelimizin zırhıdır. Diyalogla, harika şeyler inşa edebiliriz, diyalogsuz ise en iyi planlar bile başarısız kalır. Güçlü yönlerimizi birleştirdiğimizde olasılıkları hayal edin ve bunları ortak bir vizyonla paylaşalım. Vatandaşlarımızın iyi hazırlıklı ve rekabetçi olmalarını istiyoruz." dedi Başbakan Kurti. Başbakan, en rekabetçi işletmeler ve iş dünyasına Hükümet’le işbirliklerini güçlendirmeye devam etme çağırısında bulundu. "Birlikte doğrudan yabancı yatırımı artıracak planlar geliştirebiliriz. Yeni altyapıya, hatta mevcut altyapının tamamlanmasına yönelik 6 milyar Euro'nun üzerinde yatırım ihtiyacını belirledik. Bu arada rüzgar enerjisi ihalesine de hazırlanıyoruz. Zaman içinde, hükümetin ve özel sektörün iş yapmayı nasıl iyileştirecekleri konusunda netliğe sahip olmaları için diyalogu koordine edeceğiz. Birlikte çalıştığımızda güçlü bir ekip oluştururuz." diye belirtti Başbakan Kurti.  

Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, Kompakt Programın resmi başlangıcının arifesinde Millennium Challenge Corporation'ın (Bin Yıllık Kalkınma Hedefleri Şirketi-MCC) Başkan Yardımcısı Cameron Alford’u bugün kabul etti. Kompakt Programın resmi başlangıcının da ele alındığı görüşmede Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, MCC'den gelecek 200 milyon Euro üzerindeki hibenin enerji sektörümüzü derinden dönüştüreceğini vurguladı. Osmani ayrıca, bu programın enerji altyapısının iyileştirilmesi ve özel sektörün güçlendirilmesine stratejik katkı sağlayacağını belirtip vatandaşlarımız için ekonomik fırsatları teşvik edeceğini söyledi. Bu vesileyle Cumhurbaşkanı, verdiği sürekli destek için MCC’ye şükranlarını dile getirip Kompakt Programın enerji alanındaki en büyük yatırım olduğunu ve bunun Kosova-ABD ortaklığı gücünün kanıtı olduğu değerlendirmesinde bulundu. Cumhurbaşkanı Osmani, bu programın kadınların kilit rol oynayacağı ve enerji alanında gelecekteki zorlukların çözümünde aktif katkıda bulunacakları bir enerji geleceğini de garanti edeceğini vurguladı.  

Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, Amerikan Hükümeti'nin MCC Ajansı’ndan gelecek 200 milyon Euro üzerindeki hibenin Kosova'daki enerji sektörünü derinden değiştireceğini açıkladı. Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani konuyla ilgili sosyal medyadaki bir paylaşımda, Kompakt Programın resmi başlangıcının arifesinde, MCC Başkan Yardımcısı Cameron Alford'u kabul ettiğini duyurdu. "Enerji alanındaki en büyük yatırım olan Kompakt Program, Kosova-ABD ortaklığının gücünün kanıtıdır." diye belirtti Cumhurbaşkanı Osmani.

Son birkaç yılda Kosova yavaş bir ekonomik büyüme kaydetti. İşbaşındaki hükümete göre, ülke ekonomisi ortalama yüzde 7.9 oranında bir büyüme kaydetti, ancak bu büyüme Kalkınma Araştırmaları Enstitüsü "Riinvest" kurucusu Muhamet Mustafa tarafından gerçek olarak kabul edilmiyor. Mustafa’ya göre, yatırımların ve ihracatın azalmasıyla birlikte ülkede ekonomik büyüme yavaşladı. Ülke ekonomisini vuran faktörlerden konuşan "Riinvest" Müdürü Muhammed Mustafa, Avrupa Birliği'nin Kosova'ya karşı tedbirlerin mümkün olan en kısa sürede kaldırılması ve bununla ilgili Hükümet’in uluslararası müttefiklerle mümkün olduğunca koordine edilmesi gerektiğini dile getirdi. Mustafa, Hükümet’ten işletmelerin faaliyetlerini çeşitli tedbirlerle kolaylaştırmasını ve bu doğrultuda daha fazla yabancı yatırım çekebilmek için ülke imajının iyileştirilmesini istiyor. İş yapma ortamına gelince Mustafa, hükümetin bu yöndeki vaatlerine rağmen bu yöndeki engellerin kaldırılması konusunda henüz somut sonuçlar görülmediğini açıkladı. Ülkenin hala eğitim, sağlık ve diğer alanlarda sorunlarla karşı karşıya olduğunu değerlendiren Musatafa, Hükümet’in kararlarını daha iyi mesleki, bilimsel ve araştırma kanıtlarına dayandırması ve eğitim kurumlarıyla iş birliği oluşturması gerekiyor. Bu arada AB'nin uzun süredir Kosova'ya yönelik tedbirleri endişe verici olmaya devam ediyor. Mustafa bu tedbirlerin adil olmadığını söylese de hükümetin uluslararası müttefiklerle çok fazla koordinasyona ihtiyaç duyduğuna inanıyor.