Kosova Meclisi'nin Oluşturulmasına Yönelik 15. Girişim de Başarısız Oldu

Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, 15 Mayıs Perşembe günü parlamentonun işleyişini yeniden başlatmak amacıyla siyasi partilerle bir dizi istişareye başlayacak. Cumhurbaşkanlığı medya danışmanı Bekim Kupina'nın verdiği bilgiye göre, görüşme davetleri tüm partilere gönderildi ve tamamı perşembe günkü toplantıya katılımı onayladı. Bu gelişme, 11 Mayıs’ta Kosova Meclisi’nin yeniden toplanmasına yönelik yapılan ve başarısızlıkla sonuçlanan on dördüncü denemenin ardından geldi. Seçilmiş milletvekilleri bir kez daha meclisi kurmayı başaramadı. Kurumsal tıkanıklık, Meclis Başkanlığı seçimi etrafında yoğunlaşıyor. Vetëvendosje Hareketi, bu görev için Albulena Haxhiu’yu aday gösterdi; ancak muhalefet partileri bu adaya destek vermeyi reddediyor. Şimdiye dek, Haxhiu’nun seçilebilmesi için gerekli oy sayısına ulaşılamadı. Vetëvendosje, Haxhiu dışında başka bir aday göstermeyeceğini net bir şekilde ortaya koydu ve tutumunu değiştirmemekte kararlı. Geçtiğimiz günlerde, kurucu oturuma başkanlık eden Avni Dehari, Meclis Başkanlığı seçiminde gizli oylamaya gidilmesini önerdi. Bu öneri, siyasi çıkmazı aşmak için bir hamle olarak sunuldu. Ancak bu girişim de önceki oturumlarda gerekli desteği bulamadı ve süreç hâlâ kilitli durumda.

Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Antonio Costa, Batı Balkanlar’daki altı ülkeyi kapsayan resmi bir ziyaret turuna başladı. Bu girişim, AB’nin bölgedeki angajmanını güçlendirmeyi hedefliyor. Ancak, Costa’nın Sırbistan’a yaptığı ziyaret sert eleştirilere yol açtı. Bazı Avrupa Parlamentosu üyeleri ve sivil toplum temsilcileri, Costa’nın Moskova ile yakın ilişkilerinden dolayı Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç ile görüşmesini eleştirdi. Avrupa Parlamentosu’nun Kosova raportörü Riho Terras, “X” (eski Twitter) üzerinden yaptığı paylaşımda Costa’nın, Kremlin’in yakın dostu Vuçiç ile görüşmeyi tercih ettiğini söyledi ve bu görüşmenin, Avrupalı parlamenterlerin açık uyarılarına rağmen gerçekleştiğini vurguladı. Konuya dair bir başka tepki ise Kosovalı düşünce kuruluşu EPIK’in direktörü Demush Shasha’dan geldi. Shasha, Vuçiç’in Avrupa Birliği’nin uyarılarını hiçe sayarak Moskova’ya gitmekle kalmadığını, aynı zamanda Costa’yı doğrudan küçümsediğini belirtti. “AB, Vuçiç’e Moskova’ya gitmemesi çağrısında bulundu. Ancak o hem gitti hem de bugün Costa’yı alenen küçümsedi. ‘Ben kimseyi dinlemem, sadece Sırp halkına hizmet ederim’ diyerek, bunu da alaycı bir tebessümle taçlandırdı: ‘Her zaman böyle davranacağım’.” ifadelerini kullandı Shasha. Costa’nın ziyaret turu, Kosova, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Karadağ ve Bosna Hersek ile devam edecek. Ancak Sırbistan durağı, bu diplomatik turun mesajına gölge düşürdü ve AB’nin bölgedeki istikrar ve jeopolitik yönelimle ilgili verdiği mesajlar konusunda soru işaretleri yarattı.

İngiltere milletvekili Emma Lewell ve farklı partilere mensup bir grup parlamenter, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy’ye bir mektup göndererek Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç’in 9 Mayıs’ta Moskova’da düzenlenen askeri geçit törenine katılmasını sert bir dille eleştirdi. Bugün kamuoyuyla paylaşılan mektupta, Sırbistan’ın Avrupa Birliği’ne aday ülke statüsüne rağmen Kremlin’e yaptırım uygulamayı reddetmesi ve Rusya ile ilişkilerini derinleştirmesi “ciddi bir endişe kaynağı” olarak değerlendiriliyor. İngiliz parlamenterler, Vuçiç’in tutumunun Balkanlar’daki istikrar için büyük bir tehdit oluşturduğunu ve “Büyük Sırbistan” ideolojisini beslediğini ifade etti. “Cumhurbaşkanı Vuçiç, Putin’le ilişkilerini derinleştirdi ve Kosova, Bosna ve bölgedeki diğer ülkelerde istikrarsızlığa katkı sağladı.” ifadelerine yer verilen mektupta, Sırbistan’daki demokratik gerilemeye, muhalefet üzerindeki baskılara, medya özgürlüğünün kısıtlanmasına ve artan yolsuzluğa da dikkat çekildi. Vuçiç’in Moskova’daki askeri törene katılımının, Batı ile entegrasyon değil, Rusya’ya yakınlaşma yönünde bir tercih olduğunu açıkça gösterdiği belirtilen mektupta, Batılı ülkelerin Sırbistan’ı demokratik değerlere yönlendirme çabalarının karşılıksız kaldığı vurgulandı. Bu bağlamda, İngiliz milletvekilleri, Birleşik Krallık hükümetine Belgrad’a yönelik tutumunu gözden geçirme çağrısında bulundu. Mektupta, Aleksandar Vuçiç ve yakın çevresine doğrudan yaptırımlar uygulanması önerildi. “Net bir yanıt veremiyoruz. Eğer harekete geçmezsek, Vuçiç’in rejimini daha da güçlendirir ve Balkanlar gibi kırılgan bir bölgede barışı koruma konusunda başarısız oluruz.” denildi.

Kosova Polisi, Drenas’ta yasa dışı piramit şemalarıyla ilgili bir olayı ortaya çıkardığını duyurdu. Olayla bağlantılı olarak iki kişinin gözaltına alındığı bildirildi. 12 Mayıs 2025 tarihinde saat 18:30’da gerçekleşen operasyonda, iki Kosovalı erkek şahıs piramit şeması organize etmek ve yasa dışı kumar faaliyetlerinde bulunmakla suçlanarak tutuklandı. Polis raporunda şu ifadeye yer verildi:“12.05.2025 – 18:30. İki erkek şüpheli, piramit şeması ve yasa dışı kumar organizasyonu düzenledikleri şüphesiyle tutuklanmıştır.” Soruşturmayı yürüten savcının kararıyla şüpheliler gözaltına alınarak nezarete gönderildi.

Almanya'nın Kosova Büyükelçiliği, Meclisin kurulmasındaki gecikmeler ve istikrarlı bir hükümetin oluşturulamaması nedeniyle duyduğu endişeyi bir kez daha dile getirdi. Basına yapılan açıklamada, bu durumun giderek artan bir kaygı konusu haline geldiği vurgulandı. "Bizzat karar alabilecek durumda olan istikrarlı bir hükümetin kurulması ve Meclis’in işler hale gelmesindeki gecikme, artan bir endişe kaynağıdır." ifadelerine yer verildi. Açıklamada, bu endişenin Almanya'nın Kosova Büyükelçisi tarafından daha önce defalarca dile getirildiği, son olarak da Alman Misyon Başkan Yardımcısı Matthias Conrad tarafından geçici Başbakan Albin Kurti ile Quint ülkeleri temsilcilerinin katıldığı bir görüşmede yeniden gündeme getirildiği belirtildi. “Vatandaşlar, ülke çıkarlarını ve halkın refahını parti çıkarlarının önüne koyan siyasetçileri hak ediyor. Ancak en çok gördüğümüz şey engelleyici tutumlar ve gecikmelerdir.” denildi. Ayrıca Alman Büyükelçiliği, bu endişelerin yaklaşık iki hafta önce Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani ile yapılan bir görüşmede de paylaşıldığını bildirdi. Açıklamanın sonunda ise, “Hem yerel hem de uluslararası birçok önemli görev halen beklemede” denilerek, mevcut siyasi kilitlenmenin sonuçlarına dikkat çekildi.

Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) Savaş Gazileri Derneği'nin, Özel Mahkeme Yargı Heyeti Başkanı Ekaterina Trendafilova'nın ziyaretine karşı düzenlediği protestoların ardından Trendafilova, planlanan basın toplantısını iptal etti. Konuya ilişkin basına konuşan UÇK Gaziler Derneği Başkanı Hysni Gucati, şunları söyledi: "Trendafilova toplantıyı iptal etti ve basın açıklaması yapılmadı. Amacımıza ulaştığımızı düşünüyor ve umuyorum. Aldığımız bilgilere göre içeride olabilir ama toplantı iptal edildi." Bilindiği üzere, UÇK Gaziler Derneği, Trendafilova’nın Kosova ziyareti kapsamında gerçekleştireceği etkinliklere karşı çıkarak protesto düzenlemişti. Protesto sırasında çok sayıda Kosova polisi de bölgede güvenlik önlemleri aldı.

Kosova’nın başkenti Priştine’de yapılması planlanan Özel Mahkeme Yargı Heyeti Başkanı Ekaterina Trendafilova’nın toplantısı ve basın açıklaması iptal edildi. Haberi, Özel Mahkeme Sözcüsü Angela Griep doğruladı. Griep, "Toplum güvenliği nedeniyle bugünkü toplantı iptal edilmiştir. Önümüzdeki günlerde başka bir toplantı olup olmayacağı henüz bilinmiyor." açıklamasında bulundu. Diğer yandan, Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) Savaş Gazileri Derneği, Trendafilova’nın ziyaretine karşı çıkarak protesto düzenledi. Protesto sırasında çok sayıda Kosova polisi bölgede hazır bulundu. Trendafilova’nın toplantı yapması planlanan binanın girişi Özel Birimler tarafından güvenlik kordonuna alındı. Protestocular ise "UÇK, UÇK" sloganları atarak tepkilerini dile getirdi. Göstericiler ayrıca alana sis bombaları attı.

Alternativa Partisi Genel Başkanı Mimoza Kusari-Lila, Vetëvendosje Hareketi lideri Albin Kurti’nin, Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani’nin Perşembe günü için öngördüğü istişare toplantısına olumlu yanıt vereceğini söyledi. Kusari-Lila, basına yaptığı açıklamada, toplantı formatının Cumhurbaşkanlığı Ofisi tarafından belirlendiğini ve Başbakan Kurti’nin de bu formata uygun olarak görüşmeye katılacağını ifade etti. "Başbakan Kurti, Vetëvendosje'nin genel başkanı olarak daveti aldı ve katılım yönünde olumlu yanıt verdiğine inanıyorum. Görüşmenin Meclis’in oluşturulması süreciyle ilgili olacağı açıktır. Zira Cumhurbaşkanlığı Ofisi siyasi anlaşmalar için kullanılmaz; bu tür anlaşmalar siyasi gruplar ya da partiler arasında yapılır. Toplantıda, milletvekillerinin önemli bir bölümünün oylamalara katılmaması nedeniyle başarısız kalan bu sürecin nasıl aşılacağı ve atılacak adımlar ele alınacaktır." dedi Kusari. Toplantı formatının Cumhurbaşkanı tarafından belirlendiğini ve bu formata göre Meclis'te temsil edilen partilerin ya da seçimlerde birlikte yarışan koalisyonların davet edildiğini belirten Kusari, şöyle devam etti: "Dolayısıyla, bu format Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenmiştir ve Başbakan Kurti de bu format çerçevesinde, hem Vetëvendosje’nin genel başkanı hem de ortak listeyle seçime katılan grubun temsilcisi olarak toplantıya katılacaktır." ifadelerini kullandı.

Yunus Emre Enstitüsü’nün destekleriyle, Kosova Kadın Girişimciler Derneği – KKGD organizasyonunda düzenlenen İpek Koza Sanatı Kursu, Prizren’de başladı. Türkiye’den sanatçı ve eğitmen Meral Evcin Özdemir’in yürüttüğü kursa, iki grup halinde toplam 30 kişi katılıyor.  Katılımcılar kurs boyunca ipek böceği kozası ile yapılan geleneksel süsleme tekniklerini öğrenerek, hem bireysel hem de grup çalışmalarında kendi sanat eserlerini üretiyor. Kursun uygulamaları, Kosova Kadın Girişimciler Derneği’nin atölye mekânında gerçekleştiriliyor.  Yunus Emre Enstitüsü Kosova Koordinatörü Ramazan Yılmaz, kursu ziyaret ederek çalışmaları yerinde inceledi. Katılımcılarla sohbet eden Yılmaz, kurs hakkında şunları söyledi:  “Geleneksel sanatlarımız sadece geçmişin mirası değil, aynı zamanda kültürler arası etkileşimin bir köprüsüdür. Bu kursta kadın emeği, estetik ve sabırla birleşiyor. Katılımcıların heyecanı ve üretkenliği bizleri son derece memnun etti. Bu tür etkinliklerle kültürel bağlarımızı daha da güçlendirmeye devam edeceğiz.”  Sanatsever kadınların büyük ilgi gösterdiği kurs, 24 Mayıs 2025 tarihine kadar devam edecek. Kurs sonunda katılımcıların çalışmalarından oluşan bir sergi düzenlenmesi planlanıyor. 

Bugün Kosova genelinde hava güneşli ve yer yer parçalı bulutlu geçecek. Bulutlanmalar, özellikle bazı bölgelerde hafif yağmur geçişlerine yol açabilir. Kosova Hidrometeoroloji Enstitüsü’ne göre, günün en düşük sıcaklıkları 5 ila 8 °C arasında değişirken, en yüksek sıcaklıkların 15 ila 17 °C arasında olması bekleniyor. Rüzgarın kuzeydoğudan 1 ila 5 m/s hızla esmesi öngörülüyor.