Başkan'ın darbe girişimine karşı, halk dik durdu: Güney Kore'de son durum

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’ün sıkıyönetim ilan edip saatler içinde geri çekmesi, ülkeyi siyasi bir krizin eşiğine getirdi. Vekiller ve halkın, Parlamentoya giren askerlere karşı mücadele verdiği kritik saatlerden sonra zafer kazanan muhalefet partileri, Yoon’un görevden alınması için parlamentoya yasa tasarısı sundu.

Güney Kore’de milletvekilleri, sürpriz bir şekilde sıkıyönetim ilan eden Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'ü görevden almak için bir yasa tasarısını parlamentoya sundu.

Yoon’un sıkıyönetim ilan edip saatler içinde kararını geri çekmesiyle patlak veren siyasi kriz sonrası geldi.

Olaylar, Asya’nın dördüncü büyük ekonomisi ve ABD'nin kilit müttefiklerinden biri olan Güney Kore’de derin bir siyasi kargaşaya yol açtı.

ASKERLER MECLİSE GİRDİ
Yoon’un Salı gecesi aniden sıkıyönetim ilan etmesiyle meclis üyeleri Parlamento'da toplandı. Hemen ardından Güney Kore ordusu, parlamentoya akın etti.

Askerler ve vekiller arasındaki arbedenin ardından ordu mensupları, parlamentoyu terk etti. Toplanan meclis, siyasi faaliyetleri yasaklama ve medyayı sansürlemeyi kapsayan sıkıyönetimi kaldırmak üzere oybirliğiyle anlaştı. Ana muhalefet partisi Demokratik Parti (DP), Yoon’un istifa etmesi ya da görevden alınması çağrısında bulundu.

Muhalefet partileri tarafından sunulan yasa tasarısının oylaması, Cuma ya da Cumartesi günü yapılacak. DP milletvekili Park Chan-dae, "Devlet Başkanı Yoon’un ülkeyi artık normal bir şekilde yönetemeyeceği tüm ulusa açıkça gösterildi. İstifa etmeli," ifadelerini kullandı.

Yoon'un görevden alınmasını öngören yasa tasarısı, meclise sunuldu.

KUZEY KORE'YA KARŞI, KUZEY KORE USÜLLERİ
Yoon'un iktidar partisi Halkın Gücü Partisi'nde de derin çatlaklar ortaya çıktı. Parti lideri, Savunma Bakanı Kim Yong-hyun'un görevden alınmasını ve tüm kabinenin istifasını talep etti.

Öte yandan, Yoon televizyonda yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında sıkıyönetim kararını savundu. Bu kararın, Kuzey Kore yanlısı unsurların tehditlerine karşı anayasal düzeni korumak için gerekli olduğunu söyledi. Sıkıyönetim ilan eden Başkan, bu unsurlar hakkında detay vermedi.

VEKİLLERE KARŞI ASKERLER
Meclis binasında yaşanan kaos, kameralara yansıdı. Askerler kontrolü ele geçirmeye çalışırken, meclis çalışanları bazı askerlerin üzerine yangın söndürücüler sıktı.

Binanın dışında ise muhalefetin çağrısıyla Parlamento Binası'nın önüne gelen protestocular, polisle çatıştı. Parlamento, 300 üyesinden 190’ının katılımıyla sıkıyönetimin kaldırılması yönünde oy kullandı. Bu üyeler arasında Yoon’un partisinden 18 milletvekili de vardı.

Yoon, sıkıyönetim kararını ilanından yalnızca altı saat sonra geri çekti. Meclis önünde toplanan göstericiler “Kazandık!” sloganları atarak kutlama yaptı.

Yoon’un ofisinden bir yetkili, sıkıyönetimin anayasaya uygun bir çerçevede ilan edildiğini savundu ancak kararın yarattığı bölünmeleri de kabul etti.

EKONOMİ SARSILDI, AMA YIKILMADI
Sıkıyönetim krizi ekonomiyi de etkiledi. Güney Kore borsası yaklaşık yüzde 1,3 değer kaybederken, won iki yılın en düşük seviyesine yaklaştı.

Maliye Bakanı Choi Sang-mok ve Kore Merkez Bankası Başkanı Rhee Chang-yong, acil durum toplantıları düzenledi. Hükümet, piyasalara sınırsız likidite sağlayacaklarını açıkladı.

Analistler, Güney Kore'deki siyasi belirsizliklerin ardından merkez bankası, istikrarı sağlamak için gerektiğinde kısa vadeli likiditeyi artıracağını ve döviz piyasalarında "aktif" adımlar atacağını bildirdi.

Güney Kore Maliye Bakanı ise "Hisse senetleri, tahviller, kısa vadeli para piyasası ve döviz piyasasına, tam normale dönene kadar, sınırsız likidite enjekte edeceğiz" açıklamasında bulundu.

Açıklamaların ardından Asya borsalarındaki düşüş sınırlı olurken, analistler Güney Kore'deki haber akışının yakından takip edildiğini, özellikle bölge ülkelerinin gelişmelerden etkilenmeye en açık ülkeler olduğunu kaydetti.

ULUSLARARASI YANKILAR
ABD Güney Kore’deki vatandaşlarını protestolardan uzak durmaları konusunda uyardı. Büyük şirketler, çalışanlarına evden çalışmalarını tavsiye etti.

İsveç Başbakanı’nın Güney Kore ziyareti ertelendi ve Japonya-Kore parlamentolar arası bir toplantı iptal edildi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, durumun yakından takip edildiğini ancak Seul ile ilişkilerin güçlü olduğunu belirtti.

Güney Kore’de sıkıyönetim en son 1980 yılında ilan edilmişti. Yoon’un bu kararı, ülkede siyasi gerginliği artırdı. Uzmanlar, "Güney Kore bir kurşundan kıl payı kurtuldu ama Başkan Yoon kendi ayağına sıkmış olabilir," değerlendirmesinde bulundu.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise sıkıyönetim kararının geri çekilmesini memnuniyetle karşıladı ve siyasi anlaşmazlıkların hukuk çerçevesinde çözülmesi gerektiğini ifade etti.