Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik için mahkeme kararı: Bir yıl hapis, altı yıl siyasetten men

Batı Balkan ülkesi Bosna Hersek'te Sırpların çoğunlukta olduğu Sırp Cumhuriyeti'nin (RS) Başkanı olarak görev yapan Milorad Dodik'in Çarşamba günkü karara itiraz etme hakkı bulunuyor.

Bosna'nın devlet düzeyindeki mahkemesi Çarşamba günü Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik hakkında birinci dereceden hüküm vererek, AB üyeliğini umut eden Batı Balkan ülkesinde yeni gerginliklere yol açan yüksek profilli bir davada bir yıl hapis cezasına çarptırdı ve altı yıl boyunca siyasetten men etti.

Saraybosna merkezli mahkeme yargıçları, Sırpların çoğunlukta olduğu Sırp Cumhuriyeti'nin (RS) başkanı olarak görev yapan Dodik'i, ülkedeki uluslararası barış elçisi Alman diplomat Christian Schmidt'in kararlarına karşı geldiği için suçlu buldu.

Dodik, 2023 yılında RS Ulusal Meclisi (entitenin parlamentosu) tarafından kabul edilen, devlet düzeyindeki Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmasının engellenmesi ve entitenin mevzuatında daha fazla değişiklik yapılmasına ilişkin iki yasayı meclisten geçirdi.

Her iki yasa da uluslararası toplumun Bosna Hersek'deki Yüksek Temsilcisi olarak görev yapan Schmidt tarafından engellendi.

Bosna Hersek'te Yüksek Temsilci, yüksek profilli anlaşmazlıklarda baş hakem ve ülkedeki savaşı durdurmak için 1995 yılında imzalanan Dayton Anlaşması'nın uygulanmasını denetleyen kilit isim olarak görev yapıyor.

Anlaşma, 1992 yılında eski Yugoslavya'nın dağılması sırasında ülkenin üç ana etnik grubu olan Boşnaklar, Sırplar ve Hırvatlar arasında başlayan ve İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa topraklarındaki en kanlı çatışma olarak kabul edilen savaşın sona ermesini sağladı.

Ülkenin anayasası olarak da işlev gören barış anlaşması ülkeyi iki ana idari birime ya da entiteye ayırdı: Bosna'nın yaklaşık yarısını oluşturan Sırp çoğunluklu RS ve kısmen devlet düzeyinde bir şemsiye hükümet tarafından denetlenen Boşnak-Hırvat BH Federasyonu (FBiH).

 
Eski savaşan tarafları yatıştırmak amacıyla, dünyanın en karmaşık demokrasisi olarak kabul edilen karmaşık bir denge ve denetleme sistemi oluşturdu.

'Ona haddini bildirin'
Cezanın hemen ardından Dodik, bölgenin başkenti Banja Luka'da kendisini desteklemek üzere toplanan kalabalığa, Ulusal Meclis'in devlet düzeyindeki mahkeme, savcılık ve güvenlik ve istihbarat kurumlarının entite topraklarındaki çalışmalarını yasaklayan bir dizi karar çıkaracağını söyledi.

Karardan önce, devlet düzeyindeki kurumlardaki diğer Sırp yetkililerden bu kurumları boykot etmelerini isteyeceğini ve bunun ülkedeki karar alma süreçlerini felce uğratabileceğini de söyledi.

Banja Luka'da Dodik, meşruiyetini sorgulamaya devam ettiği Yüksek Temsilciyi bir kez daha eleştirdi.

 
Dodik çarşamba günü yaptığı açıklamada, "Schmidt'i gördüğünüzde polise haber verin ki onu tutuklayalım ve buradan kovalım," dedi. "O (ilk) şiddet eylemini gerçekleştirdi ve benim kendimi savunma hakkım var," diye ekledi.

Dodik, "Halkın desteğine ihtiyacım var ve sonuna kadar bu işin peşini bırakmayacağım," dedi. Dodik'in çarşamba günkü karara itiraz etme hakkı bulunuyor.

Komşu Sırbistan'da Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, ulusal güvenlik konseyini toplantıya çağırarak ve çarşamba akşamı Banja Luka'ya gideceğini açıklayarak cezaya tepki gösterdi.

On yılı aşkın bir süredir Sırp varlığının Bosna Hersek'in geri kalanından ayrılması çağrısında bulunan Dodik, politikaları nedeniyle İngiltere ve ABD'nin yaptırımlarıyla karşı karşıya kalırken Rusya'nın desteğini aldı.

Karar öncesinde devlet düzeyindeki Savcı Nedim Cosic, mahkemenin Dodik'i beş yıla kadar hapis cezasına çarptırmasını ve 10 yıl boyunca siyasi faaliyetlerden men etmesini talep etti.