Kos: Sırbistan ile Normalleşme, Kosova’nın AB Üyeliği Süreci İçin Ön Şart

Avrupa Birliği’nin Genişlemeden Sorumlu Komiseri Marta Kos, Kosova'nın Sırbistan ile ilişkilerini normalleştirmesinin, AB üyelik sürecine resmen başlayabilmesi için temel bir ön koşul olduğunu belirtti.

Kosova, 15 Aralık 2022’de Avrupa Birliği’ne üyelik başvurusunda bulunmuştu. Ancak hâlâ aday ülke statüsü kazanmayan bölgedeki tek ülke konumunda bulunuyor. 

Özgür Avrupa Rasyosu’na verdiği röportajda Kos, “Yeni hükümetin kurulmasını bekliyoruz. Oradaki siyasetçilerle temas halindeyim ve hepsi Sırbistan ile ilişkilerin normalleşmesini desteklediklerini ifade ediyor. Bu, üyelik müzakerelerinin başlaması veya aday statüsünün verilmesi için temel bir şarttır." dedi.

Komiser Kos, Kosova’daki yeni hükümetin bazı ön koşulları yerine getirmesinin çok önemli olduğunun altını çizdi, ancak bu koşulların detaylarına girmedi.

Kosova'da, 9 Şubat’ta yapılan parlamento seçimlerinin üzerinden bir aydan fazla zaman geçmesine rağmen Meclis henüz oluşturulamadı ve ülke geçici bir hükümetle yönetilmeye devam ediyor.

Avrupa Birliği'ne üyelik süreci zaman alan bir süreç. Bir ülkenin üyeliği için hem kendi yasalarını AB mevzuatına uyumlu hale getirmesi hem de tüm üye ülke parlamentoları tarafından üyelik anlaşmasının onaylanması gerekiyor. 

Kosova ise hâlâ bu sürecin en başında bulunuyor, çünkü aday ülke statüsü bile henüz onaylanmış değil. Öncelikle Avrupa Komisyonu’nun bu başvuruya olumlu görüş bildirmesi, ardından Avrupa Konseyi'nin oybirliği ile Kosova’ya aday ülke statüsü vermesi gerekiyor.

Marta Kos, "Danimarka’nın Avrupa Konseyi Başkanlığı sırasında böyle bir adım atılabileceğine dair herhangi bir sinyal almadım. Ancak başlamamız gerektiğine inanıyorum." ifadelerini kullandı.

AB Dış Politika Şefi Kaja Kallas da daha önce yaptığı açıklamalarda, hem Kosova hem de Sırbistan’ın AB yolunda ilerleyebilmesi için ilişkilerini normalleştirmesi gerektiğini vurgulamıştı.

2023 yılında AB arabuluculuğunda Kosova ve Sırbistan arasında bir normalleşme anlaşması imzalanmıştı. Ancak Brüksel, her iki tarafı da bu anlaşmayı tam olarak uygulamadıkları gerekçesiyle eleştirmeye devam ediyor.

Özellikle 2023 yılında Kosova’nın kuzeyinde yaşanan krizler ve artan gerilimler, Brüksel'deki siyasi diyalogu durdurmuş ve görüşmeler sadece baş müzakereciler düzeyinde sürdürülmüştü. Bu krizler nedeniyle AB, Kosova'ya yönelik bazı yaptırımlar uygulamıştı ve bu yaptırımlar halen yürürlükte bulunuyor.

Kosova liderlerinin yaptırımların kaldırılması yönündeki çağrılarına rağmen, Komiser Kos, şu anda tüm AB üye ülkelerinin bu adımı desteklemediğini belirtti. 

"Bu konuda tartışmalar sürüyor. Eğer üye ülkeler yaptırımların kaldırılmasını desteklerse, bunu yapacağız. Ancak şimdilik tüm üye ülkeler bu yönde değil." diye ekledi Marta Kos.