Oyma ve Karikatür Sanatçısı Abdülhadi Zeman Toprağa Verildi

Elim trafik kazasında hayatını kaybeden oyma ve karikatür sanatçımız Abdülhadi Zeman dün (07.07.2024) doğduğu ve yaşadığı şehir Prizren’de kalabalık cemaat katılımıyla toprağa verildi. 

Methum Abdülhadi Zeman’a Allah’tan rahmet, yakınlarına sabırlar dilerken kendisiyle gerçekleştirdiğimiz söyleşimizi aktarıyoruz:

Prizren’deki oyma ustası Abdülhadi Zeman, son zamanlarda karikatürlerle de sanat dünyasının ilgisini uyandırıyor. 80’li yıllarda çizgi roman ile sanata atmaya çalıştığı ilk adımlarını, tiyatro ile devam ettirmeye gayret etti, ancak zemin bulamadığı ve anlayış göremediği için bu çalışmalara 2000’li yıllara kadar ara vermek zorunda kaldı. Sanat dünyasına “Yeni Dönem” Gazetesi’nde yayınladığı çizgi roman ve karikatürlerle yeniden dönen Zeman, bugünlerde bir ilke imza atıyor. Kurduğu “Ku Ku” Kosova Karikatüristler Derneği çerçevesinde ilk karikatür dergisini yayınladı…

Oymacı, çizgi roman ve karikatür sanatçısı Abdülhadi Zeman ile atölyesinde geniş bir söyleşi gerçekleştirdik. Sohbetimize da sanata ilk adımlarıyla başladık.

Karikatür çizmeye 1984- 1985 yıllarında başladım. İlk karikatüristlik yıllarımda Subotica’daki bir çizgi roman yarışmasına Mehmet Bütüç ile bir çalışmamızla katıldık. Ancak, büyük bir rekabet vardı ve burada başarı sağlayamadık.     
İlk çizgi romanı kahramanım Yugoslavya Savaşı sırasında yaşanan haksızlıklara karşı çıkan bir karakterdi.
Anlayış göremediğim için ve mevcut sanat dünyasında gruplaşmalar dışında kaldığım için bir süre sanata ara vermek zorunda kaldım.  
1999 yılındaki Kosova savaşın ardından, karikatür çizmeye tekrardan devam ettim ve “Yeni Dönem” Gazetesi’nde Kazıkoğulları isimli çizgi romanı yazmaya ve çizmeye başladım. Sonra da karikatüre daha fazla önem verip yaklaşık on sene boyunca bu tür çalışmalara devam ediyorum.   

Uzun yıllardır bu işin içindesiniz. Bugüne kadar kaç karikatür ve çizgi roman çizdiniz?  

Bugüne kadar binlerce karikatür çizdim. Karikatürlerimin yanı sıra, iki adet çizgi romanım da bulunuyor.  
Karikatürlerim, çeşitli gazete ve dergilerde yayınlandı. Ayrıca, dünya genelinde Türkiye, Kıbrıs, Senegal ve Portekiz’deki sergilere de katıldım.  

Şimdilerde ise bir dergi çıkarma hazırlığı içerisindesiniz. Derginiz hakkında biraz bilgi verebilir misiniz?  

Yaklaşık 35 senedir çizdiğim tüm karikatürlerimi bir araya toplayarak, gençlerimize bir mesaj vermek amacıyla bir dergi hazırladım. Onlara örnek olmak, korkmamalarını ve yılmamalarını tembih etmektir.  
Özellikle içerisinde bulunduğumuz bu teknoloji çağında, gençlerimizin kitap, gazete, dergi gibi değerlerimizin farkında varmaları gerekiyor.  
Dergideki karikatürlerin tamamı sadece resimden oluşuyor, hiç yazı bulunmuyor. Multietnik bir ülkede yaşadığımız için, çizmiş olduğum karikatürlerin herkes tarafından anlaşılmasını istiyorum.  Bir karikatür, herkes tarafından farklı yorumlanabilir. Ancak, farklı yorumlayan herkes, tekrardan ortak bir noktada da buluşabilir.  

Derginin tanıtımı ve dağıtımı ne zaman gerçekleşecek?  

Dergimizin tanıtımını 1 Ekim 2021 tarihinde Prizren “Gazi Mehmet Paşa” Hamamı’nda gerçekleştireceğiz. Tanıtımda ayrıca, karikatürlerimin yer aldığı bir sergi de açacağız.  
Ayrıca, 2 Ekim 2021 tarihinde Priştine “Zahit Pajaziti” Meydanı’nda açık hava sergimiz de olacak.  
Karikatür alanında çok yetenekli gençlerimiz var. Ancak, bu gençler itiliyor ve kimse onlara yol vermiyor. O yüzden, benim amacım; gençlerimizi bu alana yakınlaştırmak ve bu konuda bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır.  

Gençlerimizi bu alana teşvik etmek için neler yapılabilir?  

Gençlerimize öncelikle saygı duymamız ve fikirlerine inanmamız gerekir. Gençlerimizin önünü açmak ve onlara fırsat vermemiz gerekir.  

Derginin devamı gelecek mi?  

Dergimizin devamının gelmesini istiyorum. DağıtımıPrizren ve Priştine’de olacak. Eğer dergimiz ilgi görürse, mutlaka devamı gelecek.  
İkinci etapta, genç karikatüristlerimizin de çizimlerini bir araya getirmeyi amaçlıyorum. Ayrıca, yine gençlerimizle beraber Kosova’da ilk Türkçe çizgi filmi çekmek istiyorum.  

Peki oymacılığa nasıl başladınız?

Oymacılığa ilk olarak 1994 yılında başladım. Resim yeteneğimin olduğunu bilen arkadaşlarım, bana oymacılığı tavsiye ettiler. Ben de denemek istedim ve başarılı olduğumu görünce bu yola devam ettim.  
Bu süreçte, Türkiye’den gelen ustalardan da bir şeyler öğrenme şansı yakaladım. Ayrıca, bu alanla ilgili dergi ve kitaplardan da yararlandım.  
Oymacılık, bir Osmanlı zanaatıdır. Bu zanaatın gelecek nesillere de aktarılması gerekir.  
Oymacılıktan ortaya çıkan eserler, en fazla tavanları süslemede ve kenarlık olarak kullanılıyor. Eskiden, oymacılıkla süslenen odaların değeri vardı. Şimdilerde ise en fazla kuaför salonlarında ayna süslemeleri ve düğün salonlarında koltuk süslemelerinde kullanılıyor.  

Bu zanaatla geçiminizi sağlayabiliyor musunuz?  

Bugüne kadar, zaanatım sayesinde ev geçindirdim. Çalıştığın ve başarılı olduğun zaman, mutlaka kazanç eksik olmuyor.  

Kosova’da oymacılığa ilgi var mı?  

Evet, gençlerimizden bu alana ilgi var. Ancak, bu zanaatı öğretmek için gerekli bir alana sahip bir yerim olmadığı için, gençlerimizi eğitemiyorum. Bu doğrultuda bana destek verilirse, oymacılık kursu başlatmak isterim.  

Karikatür ve oymacılığa başladığınız yıllara geri dönme imkanınız olsa, yine aynı yolu izler miydiniz?

Geriye dönsem, karikatüristliğe Prizren’de değil, hayalim olan Zagreb’te devam ederdim.  
Oymacılık için de Kosova’da gerekli şartlar oluşmuyor. Dinimiz gereği insan ve hayvan figürleri oluşturamadığımız için, bir tek bitki motiflerine mahkum kaldık. Benim ise her zaman figürlere ilgim daha çoktu. Bu zanaatımı de Zagreb’te icra etmek isterdim.