26 Yıl Önce Kosova’nın Yanmış Topraklarına Umut İndi

Kosova Demokratik Birliği (LDK) Genel Başkanı Lumir Abdixhiku, bugün düzenlediği basın toplantısında "Ulusal Birlik Hükümeti" programını tanıttı ve ülkenin içinde bulunduğu siyasi duruma dair çarpıcı açıklamalarda bulundu. Abdixhiku, Kosova’nın ciddi bir siyasi ve kurumsal kriz içinde olduğunu belirterek, çözüm için acil adımların atılması gerektiğini söyledi. LDK Başkanı, “Kosova, hem siyasi hem de kurumsal bir kriz içinde ve aynı zamanda acil bir durumla karşı karşıya. Bu gerçeği kabul etmeli ve hızlı bir çözüm üretmeliyiz,” ifadelerini kullandı. Abdixhiku’nun bu çıkışı, ülkede erken seçim ve yeni siyasi uzlaşı çağrılarını yeniden gündeme taşıdı. LDK’nin “Ulusal Birlik Hükümeti” vizyonu ise önümüzdeki günlerde kamuoyunda daha geniş şekilde tartışılması bekleniyor.

Sürgündeki eski Hükümet Başkanı Dr. Bujar Bukoshi’nin ölümü  nedeniyle bir anma toplantısı düzenlendi.  Anma toplantısında, Kosova'da onlarca yıl boyunca ulusal dava için mücadele eden ve sağlık hizmetinde katkısı geçen sürgündeki eski Başbakan, savaş sonrasında ise Başbakan Yardımcısı, Sağlık Bakanı ve milletvekili olan  Dr. Bujar Bukoshi'nin hayatı ve çalışmalarına ışık tutuldu. Bujar Bukoshi’nin, Kosova'daki en önemli siyasi ve entelektüel simalardan biri olduğu belirtilen bu toplantıda, merhumun Sırp rejimine karşı direnişte ve Kosova sorununa ilişkin uluslararası farkındalıkta kilit rol oynadığı ifade edildi. Görevdeki Başbakan Albin Kurti, Dr. Bukoshi'nin 1990'ların en önemli siyasi figürlerinden biri olduğunu söyledi. “Bugün Kosova'nın kurtuluşunun 26. yıl dönümü ve tarihe her yaklaştığımızda hatırladığımız en önemli isimlerden biri Dr. Bukoshi'dir. O dönemin yazılanlarında ve haberlerinde adı her yerdeydi. Bujar Bukoshi, Kosova Cumhuriyeti'nin ilk Başbakanı olarak tarihe geçti ve öyle kalacak. Adı ayrıca Kosova Bağımsızlık Bildirgesi'nin temel belgesinde ölümsüzleştirilmiştir.”dedi Kurti. Bukoshi ailesi adına kızı Shota Bukoshi konuştu. “Benim için en zor konuşmalardan biri, ailemiz adına onun hakkında konuşmaktır. Burada bulunmanız ve bizi onurlandırmanız nedeniyle en kalbi duygularımla teşekkür ediyorum. Birçoğunuz onu bir aktivist, bir doktor ve Kosova'nın ilk Başbakanı olarak tanıyorsunuz. Onu bir baba, bir eş ve bir dede olarak tanıdık. Bir doktor olarak görevini mükemmel yerine getirdiği gibi hayatımızda da bizi cesaretlendiren ve destekleyen biriydi.” diye belirtti Shota Bukoshi. Kosova Bilim ve Sanatlar Akademisi Başkanı Akademisyen Mehmet Kraja, kendisiyle ortak idealleri hakkında konuştu.  “Bizi özel bir dostluk birleştirdi. Uzun sohbetlerimizde farklı bir Kosova'dan bahsederdik. Kosova Demokratik Birliği'nin kuruluşunda Dr. Bukoshi ile tanıştık.” dedi diğerleri arasında Kraja.

Amerika Birleşik Devletleri, göçmen geri dönüş stratejisi kapsamında ülkeden ayrılan 50 düzensiz göçmenin geçici olarak Kosova tarafından kabul edilmesi kararını memnuniyetle karşıladı. Karar, Kosova Hükümeti tarafından Çarşamba günü onaylandı. ABD Dışişleri Bakanlığı, CBS News’e yaptığı açıklamada, Kosova’yı bu süreçte güvenilir bir ortak olarak nitelendirerek, iş birliğinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi: “ABD'den ayrılan üçüncü ülke vatandaşlarını kabul ettiği ve onların menşe ülkelerine güvenli geri dönüşlerini kolaylaştırdığı için ortağımız Kosova’ya minnettarız,” denildi. Kosova Başbakan Vekili Albin Kurti, yaptığı açıklamada, söz konusu göçmenlerin Kosova’da en fazla bir yıla kadar geçici olarak barındırılacağını, bu süre zarfında onların ülkelerine geri dönüşlerinin organize edileceğini belirtti.

Kosova’nın Kurtuluş Günü vesilesiyle, Başbakan Vekili Albin Kurti, Başbakan Yardımcısı Donika Gërvalla ve İçişleri Bakanı Xhelal Sveçla ile birlikte eski Cumhurbaşkanı İbrahim Rugova’nın mezarını ziyaret ederek çelenk bıraktı.  Başbakan Kurti, burada yaptığı açıklamada İbrahim Rugova’yı, Kosova halkının birliğine ve ülke meselesinin uluslararası alanda tanınmasına büyük katkı sunan bir lider olarak niteledi. “1990’lı yıllar boyunca ve sonrasında, halkın birliği ve Kosova’nın uluslararası alanda tanınması için büyük emek veren, tarihi cumhurbaşkanımız İbrahim Rugova’nın mezarına taze çiçekler bıraktık,” diyen Kurti, ziyaretin yalnızca bir anma değil, aynı zamanda bir minnet ifadesi olduğunu belirtti. Kurti, daha sonra Kosova direnişinin sembolü olarak tanınan, "Arnavutlar ve Avrupa'nın Mandelası" Adem Demaçi’nin mezarını da ziyaret edeceklerini, ardından Adem Jashari Kompleksi’ne geçeceklerini bildirdi. “Bu ziyaretlerle sadece kurtuluşun sevincini değil, aynı zamanda bugünkü devletimizi inşa etmek ve geliştirmek için çabalayan ve fedakarlıkta bulunanları anarak, hafızamızı da canlı tutuyoruz,” dedi Kurti gazetecilere yaptığı açıklamada.

Bu yıl yapılacak yerel seçimler öncesinde Vetëvendosje Hareketi’nin (LVV) belediye başkan adayları şekillenmeye başladı. Parti içi kaynaklara göre, LVV'nin Prizren ve Priştine adayları netleşti. Aynı kaynaklara göre, LVV'nin Prizren şubesi başkanı ve milletvekili Artan Abrashi, yaklaşan yerel seçimlerde Prizren Belediye Başkanlığı için aday gösterilecek. Aynı kaynaklar, Kültür, Gençlik ve Spor Bakan Vekili Hajrulla Çeku’nun ise başkent Priştine için aday olması bekleniyor.  12 Ekim'de yapılması planlanan yerel seçimler öncesi LVV’nin tüm belediye başkan adaylarının kısa süre içinde resmen açıklanması bekleniyor.

Kosova’nın Kurtuluşunun 26. yıldönümü dolayısıyla ABD'nin Priştine Büyükelçiliği kutlama mesajı yayımladı. Büyükelçilik, Facebook üzerinden yaptığı paylaşımda, 12 Haziran 1999’un Kosova için bir dönüm noktası olduğunu vurgulayarak, bu tarihin yerinden edilen ailelerin geri dönmesine ve toplulukların yeniden inşa sürecine başlamasına olanak tanıdığını ifade etti. “Bu yıldönümünde, Kosova halkının direncini ve barış, güvenlik ve refah temelinde bir gelecek inşa etme yönündeki ortak taahhüdümüzü onurlandırıyoruz,” denildi paylaşımda. ABD Büyükelçiliği'nin mesajı, Kosova ile süregelen stratejik ortaklığı ve bölgesel istikrara verdiği desteği bir kez daha teyit etmiş oldu.

Almanya Büyükelçiliği, Kosova'nın kurtuluşunun yıldönümünde ülkemizin istikrar, kalkınma ve uluslararası tanınırlık açısından büyüyen bir başarı hikayesi haline geldiğini açıkladı. Ülkemizin kurtuluşunun yıldönümü nedeniyle Almanya Büyükelçiliği yayımladığı bir açıklamaya göre, Almanya ülkemizin en yakın ortaklarından biri olmaya devam ediyor ve "sürdürülebilir ile müreffeh bir geleceğe doğru yolunu destekliyor". "Bugün, Kosova'da istikrar ve güvenliğin sağlanması için NATO Gücü misyonunun başlamasının 26. yıldönümü. Eski Savunma Bakanı ve NATO Genel Sekreteri Lord Robertson'un da söylediği gibi, 'amaç Miloşeviç'in güçlerinin uzaklaştırılması, NATO'nun girmesi ve mültecilerin geri dönmesiydi." Şeklinde ifadelerin yer aldığı açıklamanın devamında Büyükelçilik "misyonun tamamlandığını" belirtmektedir. "Kosova, 2008'de bağımsızlığını ilan ettiğinden beri istikrar, kalkınma ve uluslararası tanınırlık açısından büyüyen bir başarı hikayesi haline geldi. Almanya, Kosova'nın en yakın ortaklarından biri olmaya devam ediyor ve sürdürülebilir ile müreffeh bir geleceğe doğru yolunu destekliyor." deniliyor Almanya Büyükelçiliği’nin yayımlanan açıklamasında.

Kosova Çevre, Alan Planlama ve Altyapı Bakanlığı’nda, Özel Savcılık Ofisi ve Kosova Polisi tarafından bir operasyon yürütülüyor. Betimi për Drejtësi adlı medya kuruluşunun aktardığı bilgilere göre, söz konusu kurumda üç kamu görevlisi gözaltına alındı. Konuya ilişkin basın, hem Kosova Polisi hem de Özel Savcılık ile iletişime geçti ancak yetkililerden henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Öte yandan, bu operasyonun daha önce gerçekleştirilen benzer bir soruşturmanın devamı olabileceği değerlendiriliyor. Hatırlanacağı üzere, 29 Mayıs’ta Priştine, Gilan ve Yakova şehirlerinde düzenlenen polis operasyonunda, sürücü ehliyeti ile ilgili yolsuzluk şüphesiyle 11 kişi gözaltına alınmıştı. Yetkililerden gelecek açıklamalarla birlikte operasyonun kapsamı ve gözaltıların nedeni netlik kazanacak.

Kosova'nın Kurtuluş Günü arifesinde, Çarşamba günü Dışişleri ve Diaspora Bakanlığı tarafından resmi bir kabul töreni düzenlendi. Etkinlikte, NATO’nun Kosova’ya müdahalesinin 26. yılı da anıldı. Törene, Kosova'nın görevdeki Başbakanı Albin Kurti, Dışişleri ve Diaspora Bakan Vekili ve Başbakan Yardımcısı Donika Gërvalla-Schwarz ile bakanlar kurulu üyeleri katıldı. Başbakan Kurti, törende yaptığı konuşmada, bu tarihi günü anmanın aynı zamanda Kosova halkının özgürlük mücadelesine katkı sağlayan herkese teşekkür etme fırsatı olduğunu ifade etti. Kurti, 26 yıl önce NATO’ya üye 19 ülkenin, "Balkanların kasabı" olarak anılan Slobodan Miloşeviç rejiminin Kosovalı Arnavutlara yönelik soykırımını durdurmak amacıyla birleştiğini vurguladı. “12 Haziran 1999’da halkımızın kurtuluşu, 78 gün süren ve Sırbistan ile Kosova topraklarındaki askeri mevzilere yönelik NATO bombardımanlarının ardından geldi. Aradan geçen yıllarla birlikte, bu günün anılması ve şehitlerle kurbanların hatırlanması daha da önemli hale geldi. Çünkü her geçen yıl, Sırbistan ve Rusya tarafından tarihin yeniden yazılmasına yönelik çabalar artıyor. Bir yandan NATO müdahalesinin meşruiyeti sorgulanıyor, diğer yandan bu müdahale, Ukrayna’ya yönelik sebepsiz saldırganlığa örnek gösterilerek kötüye kullanılıyor,” dedi Kurti. Görevdeki Başbakan, 1998–1999 yılları arasında Kosovalı Arnavutlara yönelik ayrımcılık ve baskının, zamanla bir soykırım ve etnik temizlik kampanyasına dönüştüğünü de vurguladı. Kurti, konuşmasında şu çarpıcı verileri de paylaştı: Yüzlerce katliam gerçekleştirildi, 12 bin silahsız sivil öldürüldü, 20 bin kadın ve erkek tecavüze uğradı, 860 bin kişi ülke dışına sürgün edildi, toplamda Kosova nüfusunun %80’i evlerinden zorla çıkarıldı. Tören, Kosova’nın bağımsızlığına ve barışına katkı sağlayan uluslararası aktörlere ve şehitlere yönelik minnet ifadeleriyle sona erdi.  

Nisma Socialdemokrate (Sosyaldemokrat Girişimi) lideri Fatmir Limaj, Vetëvendosje (Kendin Karar Al Hareketi) Hareketi lideri Albin Kurti ile yaptığı bire bir görüşmelerin ayrıntılarını açıkladı. Limaj, ilk kez kamuoyuna, Meclis Başkanı pozisyonu için Kurti ile bir gece önce sözlü bir anlaşmaya vardıklarını söyledi. Limaj’a göre, kendisi ve Kurti arasında bir “centilmenlik anlaşması” yapılmıştı. Ancak bu anlaşmaya rağmen, Meclis oturumunda Albulena Haxhiu'nun ismi önerildi. Haxhiu, şu anda 30 oturumdur Meclis’in kuruluşunu engelleyen tıkanıklığın sembolü haline gelmiş durumda. “[Meclis Başkanlığı için bir ortaklık arayışı oldu mu?] Elbette. Kurti’nin bu konuda konuşmaya ihtiyacı vardı, aynı şekilde benim de. Ertesi gün yalnızca ikimiz Başbakanlıkta bir araya geldik… Aramızda sözlü, centilmence bir anlaşma yaptık. Kendisi kendi yönetim organlarına, ben de kendi partime danışacaktım.” dedi Limaj. Görüşmenin akşam saat 8 veya 9’da başladığını ve gece 11’e kadar sürdüğünü belirten Limaj, “Yazılı bir belge olmadı, sadece sözlü bir uzlaşmaydı. Bu anlaşmayı su içerek pekiştirdik. Bu, iki centilmen arasında yapılmış bir mutabakattı.” ifadelerini kullandı. Limaj, anlaşmanın, ertesi gün kendisinin Meclis Başkanı olarak oylanmasını içerdiğini belirtti ve şunları ekledi: “Ben Kurti’ye açıkça söyledim, hükümette yer alma gibi bir ilgim yok. Eğer bir ortaklık istiyorsan bu şekilde olur, yok eğer sadece sayı istiyorsan, bu başka bir mesele.” Fatmir Limaj bu açıklamaları Klan Kosova ekranlarında yayınlanan Rubikon programında yaptı.